Φύλο και Επιστήμες / GENDER Studies – Feminist Epistemology and Philosophy of Science
Ο ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ «ΑΠΛΩΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ» (Judith Butler)
http://alexandria-publ.gr/wp-content/uploads/2015/12/butler-gender-dt.pdf
https://www.politeianet.gr/sygrafeas/butler-judith-26595
https://www.politeianet.gr/books/9789607651631-butler-judith-ekkremes-somata-me-simasia-186274
https://www.politeianet.gr/books/9789602214695-butler-judith-alexandreia-anatarachi-fulou-197558
—————————————————-
https://www.politeianet.gr/books/9789607651532-athanasiou-athina-ekkremes-zoi-sto-orio-186273
https://www.politeianet.gr/books/9789602215357-astrinaki-rania-alexandreia-meletes-gia-to-fulo-stin-anthropologia-kai-tin-istoria-207879
————————————————————–
– «Θα μπορούσαν ποτέ οι γυναίκες να είναι νεωτερικές; Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας» (Sandra Harding).
– «Η επίδραση του μαρξισμού στις σπουδές στην Επιστήμη: το 1931 και το σήμερα» (Helena Sheehan).
– «Αόρατοι τεχνικοί στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Δημόκριτος. Φύλο και Επιστήμη στην μεταπολεμική Ελλάδα» (Μ.Ρεντετζή).
——————————–
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=search&type=0&scope=0&page=1&lang=el
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=&page=1&scope=0&lang=el&pid=cid:842
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=&page=1&scope=0&lang=el&pid=cid:29
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%86%CF%8D%CE%BB%CE%BF&page=9&scope=0&lang=el&pid=iid:2444
——————————————–
https://www.politeianet.gr/books/9789603481980-barika-eleni-plethron-gia-mia-politiki-grammatiki-tou-fulou-176343
http://www.frenchphilosophy.gr/wp-content/uploads/2014/01/Athanasiou-A.-Oi-logoi-tis-mantilas….pdf
https://www.politeianet.gr/books/9789601619873-bourdieu-pierre-patakis-i-andriki-kuriarchia-197322
https://www.politeianet.gr/books/9789608392045-sullogiko-nisos-ta-oria-tou-somatos-197303
https://www.politeianet.gr/books/9789604556502-beauvoir-simone-de-metaichmio-to-deutero-fulo-186460
https://www.politeianet.gr/books/9789608642720-barika-eleni-katarti-me-diaforetiko-prosopo-151489
https://www.politeianet.gr/books/9789607651907-sullogiko-ekkremes-to-fulo-tis-technologias-kai-i-technologia-tou-fulou-217816
https://www.politeianet.gr/books/9789606654954-sullogiko-futura-meta-topiseis-186223
https://www.politeianet.gr/books/9786185059026-gkasouka-maria-diadrasi-koinoniologikes-proseggiseis-tou-fulou-229847
https://www.politeianet.gr/books/9789604590360-sullogiko-atrapos-fulo-kai-politismos-138533
http://kritiki.hpdst.gr/issues
http://www.synchronathemata.gr/archio-tefchon/
http://www.egs.edu/faculty/judith-butler
https://en.wikipedia.org/wiki/Queer_theory
http://plethronbooks.gr/authors/judith-butler
http://epohi.gr/o-ymnos-aftwn-pou-den-anhkoun/
https://terminal119archive.wordpress.com/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B5%CF%8D%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/judith-butler/
http://www.rebelnet.gr/articles/view/Heterosexism–Misrecognition-and-Capitalism–A-Res#_edn1
http://t-zine.gr/giati-i-andres-skotonoun-trans-gynekes-h-judith-butler-theoritikos-se-themata-fylou-exigi/
http://www.frenchphilosophy.gr/wp-content/uploads/2013/11/Butler-J.-%CE%A4%CE%BF-%CF%86%CF%8D%CE%BB%CE%BF-%CF%89%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%B7.-%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B7-Judith-Butler.pdf
http://www.efsyn.gr/arthro/poly-syhna-i-politiki-anypakoi-apotelei-ithiki-anagkaiotita
——————————————————————
http://ikee.lib.auth.gr/record/129764/files/GRI-2012-9144.pdf
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=butler&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:17856
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=butler&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:17826
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&lang=el&pid=iid:17584
https://foucaultnews.com/?s=judith+butler
On Inequality/ Angela Davis and Judith Butler:
https://www.youtube.com/watch?v=-MzmifPGk94
GENDER studies – feminism
https://en.wikipedia.org/wiki/Gender_studies
http://www.theory.org.uk/ctr-butl.htm
http://egs.edu/faculty/judith-butler
Feminist Epistemology and Philosophy of Science
http://plato.stanford.edu/entries/feminism-epistemology/
http://plato.stanford.edu/entries/feminism-gender/
http://plato.stanford.edu/entries/feminism-approaches/
http://plato.stanford.edu/entries/feminist-science/
———————————-
http://www.egs.edu/faculty/donna-haraway/biography/
http://www.genderstudies.ucla.edu/
http://www.gender.cam.ac.uk/
http://www.gender-studies.org/
http://wgs.fas.harvard.edu/
———————————————————————–
http://libr.org/wgss/corebooks.html
—————————————————————-
http://www.feministformations.org/
==================================
Karl Popper ( vs. T.Kuhn)
http://antifono.gr/portal/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1/%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/126–sp-2062624101.html
———————————————————————
https://www.youtube.com/watch?v=Gkru-FLyvrE
——————————————————————–
https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/index/search/search?query=popper&searchJournal=&authors=&title=&abstract=&galleyFullText=&suppFiles=&dateFromMonth=&dateFromDay=&dateFromYear=&dateToMonth=&dateToDay=&dateToYear=&dateToHour=23&dateToMinute=59&dateToSecond=59&discipline=&subject=&type=&coverage=&indexTerms=
—————————————————————
https://plato.stanford.edu/entries/popper/
«Popper vs Kuhn: One Reality vs Many Cultural Realities/ Old Major Paradigm versus New Major Paradigm/ one Natural Law Truth versus many Cultural Truths».
http://paradigm-shift-21st-century.nl/popper-kuhn-controverse.html
http://www.collier.sts.vt.edu/5306/kuhnpopper.pdf
Post-Kuhnian Models of the Practice of Science
http://www3.dbu.edu/mitchell/philosophyscience2.htm
Popper and Kuhn on the Evolution of Science
http://humanists.net/pdhutcheon/Papers%20and%20Presentations/Popper%20and%20Kuhn%20on%20the%20Evolution%20of%20Science.htm
—————————————–
http://www.lehman.edu/deanhum/philosophy/platofootnote/PlatoFootnote.org/Outreach_files/SI.pdf
Karl Popper
https://creativeconflictwisdom.wordpress.com/2010/12/06/karl-popper-and-thomas-kuhns-top-ten-conflict-tips/
http://principia-scientific.org/kuhn-versus-popper-towards-critical-rationalism/
‘Boston Studies in the Philosophy and History of Science’
https://www.springer.com/series/5710
————————————————-
http://www.philsci.com/book6.htm
https://plato.stanford.edu/entries/scientific-revolutions/
———————————————————————
http://www.wsws.org/en/articles/2011/10/kuhn-o28.html
————————————————————————–
==================================
Pierre Bourdieu
http://alexandria-publ.gr/product-category/social-sciences/magazines-social-sciences/
https://www.politeianet.gr/books/9789603789703-panagiotopoulos-nikos-koinoniologos-patakis-i-pisti-stin-taxi-138495
https://www.politeianet.gr/books/9789603540670-panagiotopoulos-nikos-koinoniologos-kardamitsa-oi-apokliroi-138472
Πως δικαιολογούν τα προνόμια τους οι κυρίαρχοι;
Πως σχετίζονται η κοινωνική οδύνη και η σχέση κάποιου με το σχολείο;
Που συμφωνούν ο Πλάτωνας και οι σύγχρονοί μας τεχνοκράτες;
Γιατί οι διανοούμενοι έχουν «αποστρατευτεί» και ποια η άποψη τους για την ιδεολογία της ικανότητας;
«Ο Max Weber έλεγε ότι οι κυρίαρχοι έχουν πάντα ανάγκη από μία «θεοδικία των προνομίων τους» ή, καλύτερα, από μια κοινωνιοδικία, δηλαδή από μια θεωρητική δικαιολόγηση του γεγονότος ότι είναι προνομιούχοι. Η ικανότητα αποτελεί σήμερα τον πυρήνα αυτής της κοινωνιοδικίας, η οποία γίνεται αποδεκτή προφανώς από τους κυρίαρχους – τους συμφέρει -, αλλά και από τους άλλους. Στην αθλιότητα των αποκλεισμένων από την εργασία, στην αθλιότητα των μακροχρόνια ανέργων, υπεισέρχεται κάτι παραπάνω σε σχέση με το παρελθόν.
Η αγγλοσαξονική ιδεολογία, ανέκαθεν αρκετά κηρυγματική, διέκρινε μεταξύ ανήθικων φτωχών και deserving poor – άξιων φτωχών – επάξιων φιλανθρωπίας. Την ηθική αυτή αιτιολόγηση ήρθε να συμπληρώσει ή να υποκαταστήσει μια διανοητική αιτιολόγηση. Οι φτωχοί δεν είναι μόνο ανήθικοι, αλκοολικοί και διεφθαρμένοι, αλλά είναι επίσης ανόητοι, ανευφυείς. Στην πρόκληση κοινωνικής οδύνης συμβάλλει κατά μεγάλο μέρος η περισσότερο ή λιγότερο άθλια σχέση κάποιου με το σχολείο, σχέση η οποία όχι μόνο διαμορφώνει τα κοινωνικά πεπρωμένα, αλλά καθορίζει επίσης την εικόνα που σχηματίζουν οι άνθρωποι γι’ αυτό το πεπρωμένο (γεγονός που εξηγεί κατά πάσα πιθανότητα τη λεγόμενη παθητικότητα των κυριαρχούμενων, τη δυσκολία κινητοποίησης τους κτλ.).
Η θεώρηση του Πλάτωνα περί του κοινωνικού κόσμου προσομοιάζει με τη θεώρηση των τεχνοκρατών μας: ο Πλάτων διέκρινε τους φιλοσόφους, τους φύλακες και κατόπιν τον λαό. Η ίδια αυτή φιλοσοφία εγγράφεται έμμεσα στο σχολικό σύστημα, και είναι μάλιστα πολύ ισχυρή και βαθύτατα εσωτερικευμένη. Για ποιο λόγο έχουμε μεταβεί από τον στρατευμένο διανοούμενο στον «αποστρατευμένο» διανοούμενο; Εν μέρει επειδή οι διανοούμενοι είναι κάτοχοι πολιτισμικού κεφαλαίου και ανήκουν στους κυρίαρχους, έστω και να στους κόλπους των κυρίαρχων είναι κυριαρχούμενοι. Πρόκειται για έναν από τους βασικούς λόγους της αμφιλεγόμενης στάσης τους, της χλιαρής στράτευσής τους στους αγώνες. Συμμετέχουν έχοντας συγκεχυμένη άποψη για την ιδεολογία της ικανότητας. Ακόμη και όταν εξεγείρονται, ο λόγος μπορεί να είναι ότι εκτιμούν, όπως το ’33 στη Γερμανία, ότι δεν έχουν λάβει όλα όσα τους οφείλονται δεδομένης της ικανότητάς τους, για την οποία εγγυώνται τα πτυχία τους.»
(Από το βιβλίο του P.Bourdieu: ‘Αντεπίθεση πυρών’, εκδόσεις Πατάκη)
Άρθρα:
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:3117
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:16774
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:4362
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:16770
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:1182
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:3992
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:1180
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:1183
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:3992
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:11907
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:12052
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&pid=iid:17270&lang=en
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=bourdieu&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:4113
==================================
Ψυχανάλυση / J.Lacan – Michel Foucault.
https://www.politeianet.gr/index.php?option=com_virtuemart&page=shop.browse&entity=writer&keyword=3604&limitstart=0
https://vimeo.com/39956321
http://stodivanimetolacan.blogspot.gr/2012/03/blog-post_20.html
https://kaboomzine.gr/foucault-psychoanalysis/
http://www.biblionet.gr/author/16956/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%82_%CE%92%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%AD%CF%84%CE%B7%CF%82
—————————
https://www.politeianet.gr/books/9789604499526-staurakakis-giannis-sabbalas-i-lakaniki-aristera-209815
‘Ανανεώνοντας σε βάθος την αναλυτική της εξουσίας Φουκώ συνάρθρωνε μια τυπολογία των κοινωνικών αγώνων, διακρίνοντας τρεις θεμελιώδεις κατηγορίες. Η πρώτη αντιστοιχεί στους αγώνες που στρέφονται εναντίον των μορφών εξουσιαστικής επιβολής – κοινωνικής, θρησκευτικής, εθνικής. Η δεύτερη περιλαμβάνει τους αγώνες που αποτελούν μαχητική έκφραση της αντίστασης κατά των σχέσεων εκμετάλλευσης που υπεξαιρούν από τον εργαζόμενο το αντικείμενο του παραγωγικού μόχθου του. Η τρίτη, πιο άμεσα κεντροθετημένη στην μικροφυσική της εξουσίας, συστεγάζει την πολλαπλότητα των αντιστάσεων απέναντι σε σχήματα καθυπόταξης του ατόμου σε καταναγκαστικούς και εσωτερικευμένους κανόνες. Φρονούσε δε ότι αυτό που διακρίνει την εποχή μας έγκειται στην πρωτοκαθεδρία των αγώνων που αντιμάχονται την υποταγή της υποκειμενικότητας σε κανονιστικά πρότυπα ετεροκαθορισμού. Αυτοί οι αγώνες τέμνουν εγκάρσια την πολυμορφία των πολιτικών καθεστώτων και των εθνικών χώρων, αναπτύσσονται γύρω από τοπικές μικροεστίες εξουσίας – πατριαρχική οικογένεια, ανδροκρατικά προνόμια, εμπορευματοποιημένη ιατρική αυθεντία, θεσμική αυθαιρεσία κρατικών μηχανισμών κλπ.- και τέλος επικεντρώνονται στον άμεσο αντίπαλο χωρίς να κατευθύνονται και να συγκλίνουν σ’ έναν κύριο εχθρό. […] (Δ.Βεργέτης)
————————————————————-
Του Γιάννη Σταυρακάκη: Ο πολιτικός Lacan
Τα τελευταία χρόνια, η ψυχανάλυση, και ιδιαίτερα η λακανική θεωρία, έχει αναδυθεί ως μία από τις σημαντικότερες πηγές έμπνευσης για τον αναπροσανατολισμό της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας και της κριτικής ανάλυσης. Αυτό αναγνωρίζεται πλέον ακόμη και από την ορθόδοξη πολιτική επιστήμη. Για παράδειγμα, σε μια κριτική που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Βritish Journal of Politics and International Relations –ένα από τα περιοδικά της Εταιρείας Πολιτικών Σπουδών [Political Studies Association] της Μεγάλης Βρετανίας–, και η οποία φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο “The Politics of Lack”, διαβάζουμε ότι «μια προσέγγιση στην πολιτική που πηγάζει από τη λακανική ψυχανάλυση γίνεται τελευταία όλο και πιο δημοφιλής στους θεωρητικούς […]. Πράγματι, αυτή η προσέγγιση στη θεωρητικοποίηση της πολιτικής υπολείπεται σε επιρροή μόνο του αναλυτικού φιλελευθερισμού» (Robinson, 2004: 259). Το γεγονός αυτό καθαυτό προκαλεί βέβαια έκπληξη• ποιoς θα μπορούσε να το προβλέψει δέκα χρόνια πριν; Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό αυτής της τάσης είναι ότι το έργο του Ζακ Λακάν χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από μείζονες πολιτικούς θεωρητικούς και φιλοσόφους που συνδέονται με την αριστερά.
Γιατί είναι τόσο εντυπωσιακό αυτό; Μα ακριβώς επειδή ο Λακάν ήταν πάνω απ’ όλα ένας ενεργός ψυχαναλυτής χωρίς φανερούς δεσμούς με την αριστερά, χωρίς καν δεδηλωμένο ενδιαφέρον για την πολιτική ζωή. Τούτο δεν σημαίνει όμως ότι ήταν και απολιτικός. Μπορεί κανείς σίγουρα να ανιχνεύσει έναν (αντιουτοπικό) ριζοσπαστισμό στον Λακάν, αν και οι πολιτικές του προεκτάσεις δεν διατυπώνονται συνήθως ρητά. Στο θεωρητικό επίπεδο, για παράδειγμα, η κριτική του στην αμερικανική «Ψυχολογία του Εγώ» εκφράζεται ενίοτε με οιονεί πολιτικούς όρους, που απορρίπτουν μια «κοινωνία στην οποία οι αξίες αποκρυσταλλώνονται με βάση μια κλίμακα φορολογίας εισοδήματος» (Lacan, 1990: 110) και τον «αμερικανικό τρόπο ζωής» (Lacan, 1982: 164). Στον διάσημο λόγο της Ρώμης (1953), το πρώτο του ψυχαναλυτικό μανιφέστο, ο Λακάν ασκεί ρητά κριτική στον αμερικανικό καπιταλισμό και στην κοινωνία της αφθονίας (Λακάν, 2005), ενώ αργότερα θα συνδέσει τον ορισμό που δίνει στην «υπεραπόλαυση» (plus de jouir/surplus enjoyment) με την εννοιολόγηση της «υπεραξίας» από τον Μαρξ, φανερώνοντας έτσι τις λειτουργίες της απόλαυσης (jouissance) στα θεμέλια της καπιταλιστικής τάξης (Lacan, 1991: 19). Αλλά, όπως και ο Φρόιντ, δεν έπαψε να αντιμετωπίζει με έντονο σκεπτικισμό την επαναστατική πολιτική. Ο Πωλ Ρόμπινσον έχει χαρακτηρίσει τον Φρόιντ «ριζοσπαστικό αντιουτοπιστή», με την έννοια ότι η πρακτική και η θεωρία του, παρά τον διακριτό ιστορικό πεσιμισμό της, αρνείται να προσαρμοστεί στην καθεστηκυία πολιτική τάξη (Robinson, 1969: 3). Η θέση του Λακάν δεν απέχει και πολύ: Η ψυχανάλυση υποσκάπτει τις καθιερωμένες ορθοδοξίες αλλά ταυτόχρονα δυσπιστεί απέναντι στις ουτοπικές φαντασιώσεις, και αυτή η δυσπιστία είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της αληθινά ανατρεπτικής της αιχμής.
Γνωρίζουμε επίσης ότι ο Λακάν είχε αρκετές προσωπικές εμπειρίες από την κουλτούρα της διαμαρτυρίας στην εποχή του. Για παράδειγμα, σε ένα γράμμα που απευθύνει στον Ντόναλντ Γουίνικοτ, γραμμένο τον Αύγουστο του 1960, αναφέρεται στην κόρη της συζύγου του, Λοράνς, σχολιάζοντας ότι «μας ταλαιπώρησε πολύ (αλλά μας έκανε και περήφανους) αυτόν το χρόνο, καθώς συνελήφθη για τις πολιτικές τις σχέσεις» και προσθέτει: «Έχουμε επίσης έναν ανιψιό, που ζούσε στο σπίτι μου την περίοδο των σπουδών του σαν να ήταν γιος μας, ο οποίος καταδικάστηκε πρόσφατα σε ποινή κάθειρξης δύο ετών για την αντίστασή του στον Πόλεμο της Αλγερίας» (Lacan, 1990: 77). Κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Μάη του 1968, ο Λακάν συμμετέχει στην απεργία των διδασκόντων και αναστέλλει το σεμινάριό του• συναντιέται μάλιστα και με τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, έναν από τους ηγέτες των φοιτητών (Roudinesco, 2007: 569-570). Το όνομά του συνδέεται με τα γεγονότα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Δεν θα πρέπει να μας παραξενέψει λοιπόν το γεγονός ότι, όταν απαγορεύθηκε το σεμινάριό του στην École Normale (1969), το κλίμα του Μάη του 1968 ξαναζωντάνεψε: το γραφείο του διευθυντή της École κατελήφθη από διαδηλωτές τους οποίους απομάκρυναν τελικά ένοπλοι αστυνομικοί.
Ωστόσο, η σχέση είναι δύσκολη και περίπλοκη. Το 1969, για παράδειγμα, ο Λακάν προσκαλείται να μιλήσει στη Βενσέν, αλλά είναι προφανές ότι αυτός και οι φοιτητές κινούνται σε διαφορετικά μήκη κύματος. Η συζήτηση τελειώνει ως εξής:
[Η] επιδίωξη της επανάστασης έχει μόνο μία δυνατή κατάληξη, πάντοτε, το λόγο του κυρίου. Αυτό έχει δείξει η εμπειρία. Εκείνο που επιδιώκετε ως επαναστάτες είναι ένας Κύριος. Θα τον έχετε …γιατί παίζετε το ρόλο των ειλώτων αυτού του καθεστώτος. Δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό; Το καθεστώς σάς βγάζει στο κλαρί• λέει: «Δείτε τους να γαμιούνται…». (Lacan, 1990: 126)
Μια παρόμοια εμπειρία σημάδεψε τη διάλεξή του στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβέν στις 13 Οκτωβρίου 1973, όταν τον διέκοψε και τελικά του επιτέθηκε ένας φοιτητής που άδραξε την ευκαιρία για να μεταδώσει το (καταστασιακό) επαναστατικό του μήνυμα. Το επεισόδιο, το οποίο έχει κινηματογραφήσει η Φρανσουάζ Βολφ, κλείνει με τον Λακάν να προβαίνει στο ακόλουθο σχόλιο:
Όπως μόλις είπε, θα πρέπει όλοι να συμμετέχουμε σε αυτό… θα πρέπει να συστρατευθούμε για να πετύχουμε… αλήθεια, τι ακριβώς; Τι σημαίνει οργάνωση αν όχι μια νέα τάξη [ordre]; Μια νέα τάξη είναι η επιστροφή ενός στοιχείου που –αν θυμάστε την αρχή από την οποία ξεκίνησα– είναι η τάξη του λόγου του κυρίου…. Αυτή είναι η λέξη που δεν αναφέρθηκε, αλλά είναι η λέξη ακριβώς στην οποία παραπέμπει λογικά η κάθε οργάνωση.
Όπως κι αν έχει, οι σημερινές προσπάθειες να διερευνηθεί η σημασία του έργου του για την κριτική πολιτική θεωρία δεν θεμελιώνονται στη βιογραφία του Λακάν ούτε την προϋποθέτουν, παρ’ ότι, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, θα πρέπει να πάρουν πολύ σοβαρά υπόψη τον αντιουτοπικό ριζοσπαστισμό του. Επιχειρούν μια συνάρθρωση ανάμεσα στην κριτική πολιτική ανάλυση και τη λακανική θεωρία που δεν είναι δεδομένη εκ των προτέρων και η οποία, όπως θα δούμε, μπορεί να επιτευχθεί με ποικίλους τρόπους. Έτσι, για να μνημονεύσω λίγα μόνο ενδεικτικά παραδείγματα, ο Σλάβοϊ Ζίζεκ έχει επεξεργαστεί «έναν εκρηκτικό συνδυασμό της λακανικής ψυχανάλυσης με τη μαρξιστική παράδοση», όπως τον χαρακτηρίζει, για να «αμφισβητήσει τις ίδιες τις προϋποθέσεις του κυκλώματος του κεφαλαίου»• O Αλέν Μπαντιού έχει επανιδιοποιηθεί τον Λακάν στον ορίζοντα της «ριζοσπαστικής ηθικής του συμβάντος» που έχει διατυπώσει• επισημαίνοντας ότι «η λακανική θεωρία συνεισφέρει κρίσιμα εργαλεία για τη διατύπωση μιας θεωρίας της ηγεμονίας», ο Ερνέστο Λακλάου και η Σαντάλ Μουφ συμπεριέλαβαν την ψυχανάλυση στη λίστα των σύγχρονων θεωρητικών ρευμάτων που αναγνωρίζουν ως «όρους για την κατανόηση της διεύρυνσης των κοινωνικών αγώνων η οποία χαρακτηρίζει το σημερινό στάδιο της δημοκρατικής πολιτικής, και για τη διατύπωση ενός νέου οράματος για την αριστερά με όρους ριζοσπαστικής και πλουραλιστικής δημοκρατίας» (Laclau & Mouffe, 2001: xi).
Προφανώς, η λακανική θεωρία δεν χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο από όλους αυτούς τους συγγραφείς. Στο έργο του Ζίζεκ, για παράδειγμα, ο Λακάν αποτελεί σταθερή και πρωταρχική αναφορά, ενώ για τον Λακλάου και τη Moυφ το έργο του είναι απλώς μία αναφορά μεταξύ άλλων, αν και αποκτά όλο και πιο προνομιακή θέση. Ούτε και η αριστερά νοείται με ταυτόσημο τρόπο από όλους τους παραπάνω θεωρητικούς. Για παράδειγμα, για τον Λακλάου και τη Moυφ η δημοκρατική επανάσταση εξακολουθεί να λειτουργεί ως το τελικό πλαίσιο για κάθε πολιτική της αριστεράς, ενώ για τον Zίζεκ η δημοκρατία φαίνεται ότι αποτελεί ένα σημαίνον που έχει χάσει κάθε πολιτική σημασία και επικαιρότητα για την προοδευτική πολιτική ατζέντα – ιδιαίτερα λόγω της σύνδεσής της με τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό και την εργαλειακή της χρήση στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Ωστόσο, η δυνατότητα και μόνο της διατύπωσης αυτών των διαφορετικών θέσεων προϋποθέτει σαφώς την αργή ανάδυση ενός νέου θεωρητικο-πολιτικού ορίζοντα: αυτόν τον ευρύ ορίζοντα ονομάζω «λακανική αριστερά». Η συγκεκριμένη έκφραση δεν προτείνεται ως μια αποκλειστική ή περιοριστική κατηγοριοποίηση αλλά ως ένα σημαίνον που μπορεί να επιστήσει την προσοχή μας στην ανάδυση ενός διακριτού πεδίου θεωρητικών και πολιτικών παρεμβάσεων, οι οποίες διερευνούν με σοβαρότητα τη σημασία του έργου του Λακάν για την κριτική των σύγχρονων ηγεμονικών καθεστώτων. Στο επίκεντρο αυτού του αναδυόμενου πεδίου θα τοποθετούσε κανείς την ενθουσιώδη προώθηση του Λακάν από τον Ζίζεκ• δίπλα της –σε μια υγιέστερη απόσταση, θα έλεγαν μερικοί– τις εμπνευσμένες από τον Λακάν επεξεργασίες του Λακλάου και της Moυφ• στην περιφέρεια θα πρέπει να τοποθετήσουμε την κριτική θεώρηση του Λακάν από στοχαστές όπως ο Καστοριάδης και η Τζούντιθ Μπάτλερ, που λειτουργούν συχνά ως οι εσωτερικοί, οικείοι «άλλοι» ή αντίπαλοί του, και ακροβατούν ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό του εν λόγω πεδίου.
Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα πεδίο ετερογενές. Ο όρος «λακανική αριστερά» δεν αναφέρεται σε ένα είδος προϋπάρχουσας ενότητας ή ουσίας που συνδέει όλα αυτά τα ποικιλόμορφα θεωρητικοπολιτικά εγχειρήματα. Με αληθινά λακανικό πνεύμα, θα μπορούσε κανείς να διακηρύξει ότι η λακανική αριστερά «δεν υπάρχει!», πράγμα που σημαίνει ότι δεν επιβάλλεται στη θεωρητικοπολιτική σφαίρα ως μια ομοιογενής, πλήρης θετικότητα. Στην πραγματικότητα, παραδόξως, η ίδια της η διαίρεση αποτελεί την καλύτερη απόδειξη της ανάδυσής της, καθώς –όπως όλοι γνωρίζουν– υπάρχει μόνο ένα τεστ που μπορεί να φανερώσει –πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, όπως λένε– αν υπάρχει πράγματι ή όχι ένα τέτοιο πεδίο. Όπου υπάρχει αριστερά αναπτύσσεται αναπόφευκτα μια διαίρεση ανάμεσα σε μια υποτιθέμενη «γνήσια» αριστερά και μια «ψευδεπίγραφη» αριστερά, ανάμεσα σε επαναστάτες και ρεφορμιστές. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη λακανική μας αριστερά. Στο επιχείρημα του Άντριου Ρόμπινσον, για παράδειγμα, συναντά κανείς τον διαχωρισμό ανάμεσα σε μια «ρεφορμιστική» (Λακλάου, Moυφ και σία) και μια υποτιθέμενη «επαναστατική» (Zίζεκ) λακανική θεωρία (Robinson, 2004: 265). Εύλογα λοιπόν η «λακανική αριστερά» είναι ένα σημαίνον που ξεγλιστρά διαρκώς από τα πιθανά της σημαινόμενα. Με αυτή την έννοια, όταν μιλά κανείς για τη «λακανική αριστερά», ως ένα βαθμό την κατασκευάζει. Εξάλλου, όπως γνωρίζουμε, η ανάδυση ενός πράγματος –οποιουδήποτε αντικειμένου του λόγου– δεν μπορεί να αποσυνδεθεί οντολογικά από την επιτελεστική διαδικασία της κατονομασίας του.
Συνεπώς το κρίσιμο ερώτημα είναι: Πώς θα πρέπει να προσανατολιστεί αυτή η κατασκευή; Οπωσδήποτε, ο στόχος δεν είναι να επιδοθούμε σε ένα είδος ολοποιητικού εγχειρήματος που θα καθοδηγείται από τη φαντασίωση ότι κτίζει τη νέα θεμελίωση της θεωρίας, της ανάλυσης και της πολιτικής πράξης. Εκτός του ότι είναι αλαζονική και πολιτικά αφελής, μια τέτοια επιδίωξη θα ερχόταν σε αντίφαση με καθετί χρήσιμο έχει να προσφέρει στις θεωρητικοπολιτικές μας αναζητήσεις το ιδιαίτερο, λακανικό είδος θεωρητικού λόγου. Με την έννοια αυτή, η «λακανική αριστερά» δεν μπορεί παρά να είναι το σημαίνον της ίδιας της διαίρεσής της, μιας διαίρεσης που δεν θα πρέπει να απωθείται ή να γίνεται αντικείμενο απάρνησης αλλά, αντιθέτως, να υπογραμμίζεται και να καθίσταται αντικείμενο διαπραγμάτευσης ξανά και ξανά ως κάτι άκρως παραγωγικό, ως το πεδίο όπου συναντούμε –μέσα στον ίδιο τον θεωρητικό λόγο– το καταστατικό χάσμα ανάμεσα στο συμβολικό και το πραγματικό, στη γνώση και την αλήθεια, στο κοινωνικό και το πολιτικό.
[…] Μέχρι τώρα, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία ενδελεχής χαρτογράφηση της αναδυόμενης λακανικής Αριστεράς, δεν έχει επιχειρηθεί καμία λεπτομερής εξέταση των συγκλίσεων και των αποκλίσεων ανάμεσα στα διακριτά ερευνητικά προγράμματα που δραστηριοποιούνται σε αυτό το θεωρητικό πεδίο, δεν έχει γίνει καμία καταγραφή της ακριβούς θέσης τους σε αυτό, ούτε έχει πραγματοποιηθεί καμία συστηματική αξιολόγηση της σημασίας των βασικών επιχειρημάτων που διακινούνται στο εν λόγω πεδίο σε σχέση με την ανάλυση συγκεκριμένων κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων. Το ανά χείρας βιβλίο επιδιώκει να αναμετρηθεί με αυτό το κενό.
Αυτό θα επιχειρηθεί πρώτα απ’ όλα μέσα από μια σειρά κριτικών αναγνώσεων της πολιτικής θεωρίας και φιλοσοφίας. Οι εν λόγω αναγνώσεις θα καταλάβουν το πρώτο μέρος του βιβλίου. Στην περίπτωση του Λακλάου και του Zίζεκ, τα σχετικά κεφάλαια θα μου δώσουν επίσης την ευκαιρία να συνοψίσω και να συνεχίσω ένα διάλογο που βρίσκεται εν εξελίξει και αφορά κρίσιμα ζητήματα σχετικά με την ανάδυση και την περαιτέρω ανάπτυξη της λακανικής αριστεράς. Το διακύβευμα ωστόσο δεν αφορά μόνο τη χαρτογράφηση αυτού του ανισομερούς πεδίου αλλά, πέρα από αυτό το πρώτο βήμα, και τη συστηματική εξέταση της σημασίας που έχει η λακανική επιχειρηματολογία per se για την πολιτική θεωρία και για κάθε δημοκρατική πολιτική που στοχεύει στον κοινωνικό μετασχηματισμό. Από την άποψη αυτή, το κείμενο δίνει επίσης την ευκαιρία να εισαχθεί ο αμύητος αναγνώστης, αργά αλλά συστηματικά, σε μερικές από τις πλέον κεντρικές διαστάσεις της λακανικής θεωρίας και να εξεταστούν οι πολιτικές τους προεκτάσεις. […]
[Ωστόσο] η Λακανική αριστερά δεν είναι, αυστηρά μιλώντας, εισαγωγικό εγχειρίδιο, αλλά μια συλλογή κειμένων που ενδιατρίβει –στο πρώτο μέρος της– σε επιμέρους σημεία του έργου του Καστοριάδη (τις αμφισημίες της ριζικής δημιουργικότητας και φαντασίας), του Λακλάου (τα συναισθηματικά όρια του λόγου), του Ζίζεκ (το νόημα της πράξης στην ψυχανάλυση και την πολιτική) και του Μπαντιού (τις ηθικές και πολιτικές συνέπειες του συμβάντος), τα οποία έχουν κεφαλαιώδη σημασία για έναν κριτικό αναπροσανατολισμό της πολιτικής θεωρίας και της πολιτικής ανάλυσης που εμπνέεται από τον Λακάν. Μερικά από τα σημαντικότερα ερωτήματα που κατευθύνουν την επιχειρηματολογία μου στα διάφορα κεφάλαια αυτού του μέρους του βιβλίου θα είναι τα εξής: Κατά πόσο η λακανική αριστερά που αναδύεται σήμερα παράγει διακριτά αποτελέσματα στα σημεία εκείνα όπου η θεωρία διασταυρώνεται με την πολιτική; Ποιες είναι οι μεθοδολογικές, εννοιολογικές, θεωρητικές και αναλυτικές μορφές που προσλαμβάνουν αυτά τα αποτελέσματα στα ποικίλα εγχειρήματα που εξετάζονται και πώς μπορούμε να αξιολογήσουμε τη σημερινή τους λειτουργία και τις μελλοντικές τους προοπτικές; Εννοείται ότι σκοπός μιας τέτοιας αξιολόγησης δεν είναι να περιστείλει την παραγωγική ετερογένεια της λακανικής αριστεράς, αλλά να διερευνήσει το πώς ορισμένα θέματα παραμένουν κεντρικά στις διάφορες ενσαρκώσεις της μαζί με το πώς θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω: η κριτική αιχμή απέναντι στις ηγεμονικές τάξεις [orders] και τις παγιωμένες σχέσεις εξουσίας• η ανάγκη να σκεφτούμε θεωρητικά πέρα από τις όποιες φαντασιώσεις, όχι για να εγγυηθούμε, φυσικά, αλλά για να προσανατολίσουμε τη σκέψη και τη δράση σε πολιτικά ρηξικέλευθες κατευθύνσεις που ανοίγουν νέες δυνατότητες• η επιθυμία διαύγασης της σχέσης ανάμεσα στην αναπαράσταση και το συναίσθημα, στο σημαίνον και την απόλαυση, στην πολιτική ταύτιση και την κοινωνική αλλαγή• η σημασία της χάραξης ενός δρόμου ανάμεσα στην αρνητικότητα και τη θετικότητα, ανάμεσα στα όρια και την προσδοκία της πολιτικής δράσης, ένα δρόμο που θα έχει συνείδηση της απερίσταλτης διαλεκτικής τους.
Στο δεύτερο μέρος το επίκεντρο των ενδιαφερόντων μου θα μετατοπιστεί και θα στραφεί σε μια δέσμη συγκεκριμένων πολιτικών ζητημάτων που αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στις αρχές του 21ου αιώνα. Πώς μπορεί να ερμηνεύσει η λακανική θεωρία ένα ποικίλο φάσμα ανησυχητικών φαινομένων –«αντικειμένων ανησυχίας» στο λεξιλόγιο του Μπρούνο Λατούρ– που επιμένουν να παρεμποδίζουν την ικανότητά μας για κατανόηση και παρέμβαση; Τι έχει να πει για τα ζητήματα του εθνικισμού, των διεθνικών ταυτοτήτων, του καταναλωτισμού; Πώς απαντά στις τάσεις αποδημοκρατικοποίησης ή «μεταδημοκρατίας» στις παγκοσμιοποιημένες καπιταλιστικές κοινωνίες; Μπορεί να συνδυάσει μια ηθική στάση που αναζωογονεί τη σύγχρονη δημοκρατία με ένα πραγματικό πάθος για μετασχηματισμό, το οποίο θα μπορούσε να διεγείρει το πολιτικό σώμα χωρίς να ανακαταλάβει τη θέση του παρωχημένου ουτοπισμού της παραδοσιακής αριστεράς; Η κεντρική μου υπόθεση εδώ είναι ότι η λακανική θεωρία, πέρα από τις σημαντικές επιστημολογικές της συμβολές, έχει πολλά να προσφέρει σε όλα αυτά τα μέτωπα. […]
==================================
Κοινωνία- Πολιτική Θεωρία / Φιλοσοφία- Κριτική / Κοινωνικά κινήματα- πολιτικές ταυτότητες..
…έννοια της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ:
συγγραφείς …Bobbio, Norberto, …Mosse, Claude, …MacPherson, Crawford Brough, …Michels, Robert,
…Κονδύλης, Παναγιώτης, …Held, David, …Dahl, Robert A., …Nietzsche, F., …Tocqueville, Alexis de,
…Hobsbawm, Eric John, …Dewey, John, …Nancy, Jean-Luc, …Revault d’Allonnes, Myriam,
…Badiou, A. & Gauchet, Marcel, …Καστοριάδης, Κορνήλιος, …Agamben, Giorgio, …Colombo, Eduardo,
…Ροζάνης, Στέφανος, …Τσουκαλάς, Κωνσταντίνος, …Rousseau, Jean-Jacques, …Todorov, Tzvetan,
…Feinberg, Joseph Grim, …Tilly, Charles, …Zinn, Howard, …Zola, Emile, …Raynaud, Philippe,
…Touraine, Alain, …Loraux, Nicole, …Hall, Stuart, …Bauman, Zygmunt, …Critchley, Simon,
…Zizek, Slavoj, …Mouffe, Chantal, …Althusser, Louis, …Negri, Antonio, …Brown, Wendy, …Ranciere, Jacques,
…Balibar, Etienne, …Butler, Judith, …Bourdieu, Pierre, …Foucault, Michel, …
———————————————————————-
[ Samuel Huntington : «on-the-clash-of-civilizations» ],
[ Alexandre Kojève (1934) Introduction to the Reading of G.W.F.Hegel (1770-1831) – Hegel.Net – Hegel bibliography ],
[ Baruch Spinoza (1632–1677) ] – [ ‘Ο Σπινόζα του Χέγκελ’, Hondt, Jacques d’ ] – [ G.Deleuze lectures – on Spinoza ], [ Πρόλογος & κεφάλαιο 20 της «Θεολογικοπολιτικής πραγματείας» του Baruch Spinoza ],
[ Θεωριες για το τελος της ιστοριας, Perry Anderson ], [ Πόλεμος και ειρήνη. Μετά το «τέλος της ιστορίας», Κ. Τσουκαλάς ],
[ Νέα Κοινωνιολογία, τεύχος 25, 1998, Συνομιλώντας με τον Π.Κονδύλη – ‘Η γέννεση της διαλεκτικής‘, Κονδύλης, Παναγιώτης (1943-1998) ],
[ Charles Taylor (1988): conditions of a viable democracy ], [ ‘Έλειμμα νομιμοποίησης‘, Roberto Esposito – interview I, II – …Interview ],
[ ‘Ο Φουκώ μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος’, Toni Negri ], [ ‘Μισέλ Φουκώ και μαρξική διαλεκτική: σκέψεις πάνω σε μια επικίνδυνη σχέση’, Μιχαήλ, Σάββας ],
[ ‘«In defense of lost causes». O Deleuze χωρίς τον Negri‘, Zizek , Slavoj ] – [ «act globally, think locally«, by S.Zizek 21-08-2017 ],
—————————————————-
«μετα-δημοκρατία» (post-democracy)
…Slavoj Zizek: future of the global left (03-2017), …’A Critique of Agonistic Politics’ (Zizek.Studies, Vol.10, No.1 (2016),
…Judith Butler: reflections on Trump (01-2017), …J.Butler: ‘Ο Μαρξισμός και το «απλώς πολιτισμικό»‘ (περιοδ.Θέσεις, τεύχος 93, 2005), …J.Butler: ‘What is Critique? An Essay on Foucault’s Virtue’,
…WendyBrown: (interview 06-2017) Neoliberalism as a specific form of governmentality,
…Chantal Mouffe: interview (12-2016), …C.Mouffe: Which Future for Democracy in a Post-political Age? (04-2017), …C.Mouffe: ‘Η κριτική ως αντι-ηγεμονική παρέμβαση’ (2008), …C.Mouffe: ‘Europe’s populist moment‘ (2016), …Left Populism and Taking Back Democracy: A Conversation with C.Mouffe (2015), …’C.Mouffe: Η αγωνιστική προσέγγιση‘ (περιοδ.Θέσεις, τεύχος 126, 2014),
…»ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ ΜΕΤΑΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Κρίσεις για την κρίση της δημοκρατίας» (ΕΤ3, 2011. C.Crouch, C.Muffe, J.Ranciere, M.Abensour): youtube.com/watch?v=6zmzJxlw2GM ,
…J.Ranciere: Δέκα θέσεις για την πολιτική («Dix thèses sur la politique», Aux bords du politique, Gallimard, Paris 2012),
…»Λαϊκισμός: Χειραγώγηση ή χειραφέτηση» (ΕΤ3): youtube.com/watch?v=9A8hEbJMhgs ,
…Hegemony and Socialism: interview with C.Mouffe & Ernesto Laclau, …Hearts, Minds and Radical Democracy (interview C.Mouffe & E.Laclau), …’E.Laclau: Constructing Antagonisms‘ (by Razmig Keucheyan), …’Ο Υπερασπιστής της Ενδεχομενικότητας‘ (συνέντευξη με τον E.Laclau, 2008), …’Ernesto Laclau: ο θεωρητικός της ηγεμονίας και του λαϊκισμού‘ (αφιέρωμα),
…E.Laclau: ‘Είναι δυνατόν να εξηγηθούν οι κοινωνικοί αγώνες εμμενώς;‘ (περιοδ.Σύγχρονα Θέματα, τεύχος 82, 2003), …E.Laclau: ‘Υποκείμενο της έλλειψης-υποκείμενο της πολιτικής’ (περιοδ.Σύγχρονα Θέματα, τεύχος 73, 2000), …E.Laclau: ‘Ο θάνατος και η ανάσταση της θεωρίας της ιδεολογίας‘ (περιοδ.Σύγχρονα Θέματα, τεύχος 62, 1997), …E.Laclau: ‘Ηγεμονία, αντιηγεμονία και βιοπολιτικό πλήθος: Η διαμάχη. Στοχασμοί για τη ριζική αλλαγή στην εποχή μας’ (περιοδ.Σύγχρονα Θέματα, 2011), …E.Laclau: ‘Λαϊκισμός: τί σημασία έχει τ’ όνομα’ (περιοδ.Σύγχρονα Θέματα, 2010),
…’O Ernesto Laclau (1935-2014) και η μετανεωτερική προσέγγιση του πολιτικού και της δημοκρατίας’ (περιοδ.Θέσεις, τεύχος 130, 2015), …’Ο κομμουνισμός του Μαρξ ως κριτική στη «ριζοσπαστική δημοκρατία» του E.Laclau (τετράδια μαρξισμού 2016),
…Richard Day, Gramsci is Dead: Anarchist Currents in the Newest Social Movements, Pluto Press 2005 (PDF),
…E.Laclau and C.Mouffe, Hegemony and socialist strategy: towards a radical democratic politics (PDF),
…J.Butler, E.Laclau and S.Zizek, Contingency, Hegemony, Universality: Contemporary Dialogues on the Left (PDF),
…On Populist Reason, by Ernesto Laclau (PDF),
…Symposium “A New Fascism?”, 12-2016 (Franco «Bifo» Berardi, Wilhelm Heitmeyer, Chantal Mouffe, G.Miklos Tamas): youtube.com/watch?v=-QHj7fE2I1o ,
…Gaspar Miklos Tamas: «This is post-fascism«, …»Heil Hitler, Professor Tamas, how are you?«,
…Franco Berardi, ‘The second coming of communism’ – Comunismo Futuro (film, 2017),
…F.Berardi, The soul at work– from alienation to autonomy (PDF),
…Michel Foucault audio and video recordings,
————————————————————–
Κοινωνικά κινήματα / πολιτικές ταυτότητες
-Σ. Ι. Σεφεριάδης: Συγκρουσιακή πολιτική, συλλογική δράση, κοινωνικά κινήματα: μια αποτύπωση, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 27, Μάιος 2006.
-Σ. Ι. Σεφεριάδης: Η κρυφή γοητεία της ιδεολογίας. Αντι-θεωρητισμός και εκλεκτικισμός στη μελέτη του εργατικού κινήματος, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 8, Νοέμβριος 1996.
-C. Tilly – S. Tarrow: Πολιτικές ταυτότητες: πώς λειτουργούν; Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 27, Μάιος 2006.
-Charles Tilly: Κοινωνικά κινήματα 1768-2004, εκδ. Σαββάλας 2007.
-Ι. Α. Μποτετζάγιας: ΜΚΟ και Κοινωνία Πολιτών, μια προβληματική σχέση: η περίπτωση των ελληνικών Μη Κυβερνητικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 27, Μάιος 2006.
-Μ. Ψημίτης: Εναλλακτικά κοινωνικά κινήματα: η αναζήτηση του εφικτού ανάμεσα σε υποκειμενικές ανάγκες και κρατικές πολιτικές, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 8, Νοέμβριος 1996.
-Κ. Δοξιάδης: Ουτοπία και ηθική: τα κοινωνικά κινήματα στη σύγχρονη ιδεολογία, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 8, Νοέμβριος 1996.
-Μ. Παντελίδου Μαλούτα: Φεμινιστικό κίνημα, φεμινιστική θεωρία και ιδιότητα του πολίτη, Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τευχ. 8, Νοέμβριος 1996.
-Σ. Αλεξανδρόπουλος: Θεωρίες για τη συλλογική δράση και τα κοινωνικά κινήματα, Κριτική, Αθήνα 2001.
-Ν. Σερντεδάκης: Στην καρδιά των κοινωνικών κινημάτων: μια κριτική ανάγνωση της σύγχρονης θεωρίας, Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, τόμος ΣΤ, τευχ. 24, 1998.
-Μ. Ψημίτης: Εισαγωγή στα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα, Ατραπός, Αθήνα 2006.
-Μ. Ψημίτης: Κοινωνικά κινήματα στην καθημερινή ζωή: Ταυτότητα, αλληλεγγύη και προεικόνιση σε σύγχρονες «κοσμοπολίτικες κοινότητες», Θεσσαλονίκη 2017.
– ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ (NEVEU ERIK 2010) κ.ά.
==================================
Nazis – Γερμανία πριν από 80 χρόνια, (1928) :
«… Μια επιδημία τρέλας είχε εξαπλωθεί στη χώρα. Την αισθάνθηκα σε δύο ξεχωριστές, φαινομενικά άσχετες
περιπτώσεις.
Μια νύχτα ο Μίντσενμπεργκ, μερικοί άλλοι φίλοι και εγώ μεταμφιεστήκαμε και, με πλαστά πιστοποιητικά,
παρακολουθήσαμε την πιο εκπληκτική τελετή που έχω δει ποτέ. Πραγματοποιήθηκε στο δάσος του Γκρούνβαλντ,
κοντά στο Βερολίνο.
Πίσω από μια συστάδα δέντρων, στη μέση του δάσους, εμφανίστηκε μια παράξενη πομπή. Οι πορευόμενοι
άνδρες και γυναίκες φορούσαν λευκούς χιτώνες και στεφάνια από ιξό, το τελετουργικό φυτό των δρυίδων. Στα
χέρια τους κρατούσαν πράσινα κλαδιά. Ο ρυθμός τους ήταν αργός και τελετουργικός. Πίσω τους, τέσσερις άνδρες
μετέφεραν έναν αρχαϊκό θρόνο στον οποίο καθόταν ένας άνθρωπος που αναπαριστούσε το θεό του πολέμου, τον
Βόταν. Ο άνθρωπος αυτός δεν ήταν άλλος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πάουλ φον Χίντεμπουργκ!
Ντυμένος με αρχαία ενδυμασία, ο Χίντεμπουργκ ύψωσε μια λόγχη στην οποία ήταν χαραγμένα δήθεν μαγικά
γράμματα του ρουνικού αλφάβητου. Το κοινό, εξήγησε ο Μίντσενμπεργκ, εκλάμβανε τον Χίντεμπουργκ ως
μετενσάρκωση του Βόταν. Πίσω από τον Χίντεμπουργκ εμφανίστηκε ένας άλλος θρόνος, τον οποίο κατείχε ο
Στρατάρχης Λούντεντορφ, ο οποίος εκπροσωπούσε τον θεό του κεραυνού, Τορ. Πίσω από τον «θεό» συνωστιζόταν
ένας συρμός πιστών που αποτελούνταν από διακεκριμένους χημικούς, μαθηματικούς, βιολόγους, φυσικούς και
φιλοσόφους. Όλα τα πεδία της γερμανικής «κουλτούρας» εκπροσωπήθηκε στο Γκρούνβαλντ εκείνο το βράδυ.
Η πομπή σταμάτησε, και άρχισε η τελετή. Για αρκετές ώρες, η ελίτ του Βερολίνου τραγουδούσε και κραύγαζε
προσευχές και τελετές από το βαρβαρικό παρελθόν της Γερμανίας. Εδώ ήταν η απόδειξη, αν κάποιος τη χρειάζεται,
της αποτυχίας δύο χιλιάδων ετών ρωμαϊκού, ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού. Δυσκολευόμουν να πιστέψω
ότι αυτά που έβλεπα συνέβαιναν μπροστά στα μάτια μου.Κανείς ανάμεσα στους γερμανούς αριστερούς φίλους μου
δεν μπορούσε να μου δώσει κάποια ικανοποιητική εξήγηση για την παράξενη αυτή διαδικασία. Αντ’ αυτού,
προσπάθησαν να ξεμπερδέψουν κοροϊδευτικά, αποκαλώντας τους συμμετέχοντες «τρελούς». Ως σήμερα,
προβληματίζομαι με τη συλλογική τους έλλειψη αντίληψης. Ενθυμούμενος αυτό το όργιο στεγνής μέθης και
ντελίριου, στάθηκε αδύνατο να φανταστώ και τον ελάχιστα ευαίσθητο θεατή να αντιπαρέρχεται ό,τι είχα δει μόνο
ως μια ακίνδυνη μασκαράτα.
Λίγες μέρες αργότερα, είδα τον Αδόλφο Χίτλερ να απευθύνεται σε μια μαζική συγκέντρωση στο Βερολίνο, […]».
(«…Μια επιδημία τρέλας είχε εξαπλωθεί στη χώρα… Βερολίνο 1928« – Από το ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ”,
του Diego Rivera, μετάφραση: Χρήστος Κεφαλής …αποσπάσματα από το κείμενο του μεξικανού ζωγράφου. Περιέχεται στο: My Art, my Life: an autobiography, Dover 1991- αναφέρεται στην επίσκεψή του στο Βερολίνο του 1928 και τη «γνωριμία» του με τον Χίτλερ).
—————————————————————
– Φωνές από την Βαϊμάρη, Albert_Einstein,_Sigmund_Freud,_Ernst_Junger…. (εκδ.Ύψιλον, 2011).
– Οι κυνηγοί των Ναζί: Η καταδίωξη των εγκληματιών του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, Andrew Nagorski (εκδ. Μεταίχμιο 2016).
– Οι αποκρυφιστικές ρίζες του ναζισμού, Nicholas Goodrick-Clarke (εκδ. Περισκόπιο 2006).
– Στην κόλαση των δύο πολέμων– Ευρώπη, 1914-1949, Ian Kershaw (εκδ. Αλεξάνδρεια 2016).
—————–
[…ΕΡΤ- αρχείο ], …Μπουμπουλίνας 18,
…Βαρβαρότητα στην Ελλάδα 1967-69 («Barbarism in Greece», Walker and Company, New York 1970 – Amnesty International Report, 27 January 1968),
…Γράμμα από τη φυλακή για τους ευρωπαίους,
—————-
…Θεοδόση Θεοδοσόπουλου «Η ανατομία μιας δικτατορίας 1967-1974»: youtube.com/watch?v=yTNYoaPTjH0
…Μίκα Χαρίτου-Φατούρου– μια συνέντευξη: youtube.com/watch?v=L2J9B1VvPdY
…Αναφορά μνήμης και καταγραφής, …Τα αξέχαστα και τα λησμονημένα, …φοιτητές και δικτατορία,
…Πολιτικές πρακτικές –ιδεολογικός λόγος -αντίσταση, …Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα,
————————–
… «Η καλλιέργεια της Εθνικής και χριστιανικής συνειδήσεως των μαθητών είναι ο πρώτος και μέγιστος στόχος της σχολικής εργασίας» (αριθ. εγκ.1930/38(I)/27-9-67),
…Μεταξική προπαγάνδα και νεολαία 1936-1940,
…Παιδεία στα χρόνια της δικτατορίας 1936-1940,
…Λογοτεχνία και πολιτική στον Μεσοπόλεμο-Τα λογοτεχνικά περιοδικά της Αριστεράς: 1924-1936,
…επαγγελματίες στρατιωτικοί υπό αυταρχικά καθεστώτα …,
—————————————-
…Μια παράδοξη αποκοτιά, …Από τα Τάγματα στους συνταγματάρχες,
…Μια χούντα, μα ποια χούντα; …Οι γέροι της δικτατορίας,
…Τα ξεχασμένα σκάνδαλα της «εθνοσωτήριου»: εφτά χρόνια αρπαχτή,
…Οι 12 μήνες που δεν άλλαξαν τον κόσμο,
…»Η κληρονομιά ενός δικτάτορα«.
==================================
Ρατσισμός – «φυλετική» («συνέχεια») – Science for the People
…Taking race out of human genetics (Science 2016), Removing Race from Human Genetic Research (2016),
…Η γενετική δεν αποδέχεται την ύπαρξη ανθρώπινων φυλών,
…(2014) Κ.Β. Κριμπάς, Σκέψεις για την καταγωγή των Ελλήνων,
…(2014) Ευγονισμός, ρατσισμός στην Ελλάδα και εθνική ταυτότητα (Κριμπάς Κ.B.),
…Κ.B. Κριμπάς, “Η διάδοση του Δαρβινισμού στην Ελλάδα: Πρόσληψη και διαμάχες,” (Επιστήμη & Θρησκεία: Mια περίπλοκη σχέση, Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), 31-Jan-2017).
– ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΛΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ (1985) [Κοινωνικός Δαρβινισμός– “Επιστημονικός” Ρατσισμός]
[ Umberto Eco – Η ‘μη ανεκτικότητα‘ ]
———————————————————-
…’Η ιδεολογία και οι πρακτικές της Χρυσής Αυγής στο φως της ψυχαναλυτικής θεωρίας’ (Πάντειον Πανεπιστήμιο),
…’Η διάδοση του ακροδεξιού λόγου στο σχολείο σε εποχή κρίσης: αν και πώς ενσωματώνεται στο λόγο των μαθητών‘ (Πάντειον Πανεπιστήμιο),
———————————————————
…Jacquard, Albert, Παγίδες και απειλές της επιστήμης. Τα ερωτήματα ενός γενετιστή, εκδ. Δρομέας 1999,
[…] προορισμός της εκπαίδευσης είναι η διάπλαση φωτισμένων ανθρώπων, πράγμα που κάνει αναγκαία, όπως επιθυμούσε ο Bachelard, μια «Κοινωνία φτιαγμένη για το σχολείο και όχι ένα σχολείο φτιαγμένο για την Κοινωνία».(Albert Jacquard, Η κληρονομιά της Ελευθερίας, Από την ζωικότητα στην ανθρωποσύνη, εκδ. Ράππα 1992, βλπ.σχετικά σελ.214-220).
…Κ.Β.Κριμπάς, Οι αλλαγές των εξελικτικών θεωριών τα τελευταία διακόσια χρόνια,
—————————————————————–
…Confusions About Human Races, by R.C. Lewontin 2006,
…Race in ‘human taxonomy’ – the science of classifying organisms – has a long, disgraceful history,
—————————————————————–
…’Εμείς και οι ‘άλλοι’, οι διαφορετικοί, οι ξένοι: η σύγκρουση στο συμβολικό‘ (στο: Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα (επιμ.) Κοινωνικές Ανισότητες και Κοινωνικός Αποκλεισμός, 1998),
…’Από το μύθο της «φυλής» στη βαρβαρότητα τον ρατσισμού‘ (Τετράδια: πολιτικού διαλόγου έρευνας και κριτικής),
…‘Ο ρατσισμός σήμερα’, (Τσουκαλάς, Κωνσταντίνος),
…Μερικές σκέψεις σχετικά με την παράσταση του «άλλου» και το φαινόμενο του ρατσισμού στην ελληνική κοινωνία (Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών 2000),
———————————————–
/ …Jacques Ranciere, Ρατσισμός: Ένα Πάθος από τα Πάνω,
/ …Etienne Balibar, Immanuel Wallerstein, Φυλή-έθνος-τάξη-οι-διφορούμενες-ταυτότητες.pdf (εκδ. ο Πολίτης 1991),
/ …δεν υπάρχουν «φυλές» σύμφωνα με τα βιολογικά δεδομένα, αλλά κατασκευάζονται από τις ρατσιστικές αντιλήψεις κατά τις κοινωνικές πρακτικές. (Stuart Hall, 1989) […],
/ …Είναι απαραίτητο να αναλύουμε το ρατσισμό όχι ως αυθαίρετο παραλήρημα ή ως προκατάληψη που συντηρείται από την άγνοια, αλλά […] ως σκέψη ικανή να παράγει έννοιες συνδεδεμένες με το πραγματικό. […] (E.Balibar),
/ …»Τα πιο φονικά κράτη είναι αναγκαστικά και τα πιο ρατσιστικά«. Το φαινόμενο του ναζισμού είναι ενδεικτικό για την συμπαράθεση πειθαρχικής εξουσίας, βιοεξουσίας αλλά και της παλαιάς κυριαρχικής εξουσίας της θανάτωσης.(βλπ. Michel Foucault, Για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας, εκδ. Ψυχογιός 2002, σελ. 316),
—————————–
… Science for the People / ..building a social movement around progressive and radical perspectives on science and society.
==================================
MAY ’68. Situationist International (I.S.) – M.Foucault/ Deleuze & Guattari
“The strategic adversary is fascism… the fascism in us all, in our heads and in our everyday behavior, the fascism that causes us to love power, to desire the very thing that dominates and exploits us.”
(A) ‘Anti-Oedipus’ …Mια εισαγωγή στη μη-φασιστική ζωή (Michel Foucault)
Ο σημαντικότερος εχθρός σήμερα είναι ο φασισμός: όχι μόνο ο ιστορικός φασισμός των Hitler και Mussolini ο οποίος υπήρξε ικανός να κινητοποιήσει και να χρησιμοποιήσει την επιθυμία των μαζών τόσο αποτελεσματικά, αλλά: ο φασισμός μέσα σε όλους εμάς, μέσα στα κεφάλια μας και μέσα στην καθημερινή μας συμπεριφορά, ο φασισμός που γίνεται η αιτία για να αγαπάμε την εξουσία, για να επιθυμούμε εκείνο ακριβώς το πράγμα το οποίο κυριαρχεί πάνω μας και μας εκμεταλλεύεται.
Πώς θα αποφύγουμε τον εκφασισμό ειδικά όταν πιστεύουμε για τον εαυτό μας ότι είναι επαναστάτης μαχητής; Πώς θα απαλλάξουμε το λόγο μας και τις πράξεις μας, τις καρδιές μας και τις απολαύσεις μας από τον φασισμό που είναι βαθιά ριζωμένος στη συμπεριφορά μας;
Ίσως κάποιες θεμελιώδεις αρχές, «οδηγίες για την καθημερινή ζωή» του καθενός μας, θα μπορούσαν να συνοψιστούν και ως εξής: (*)
(1) ελευθερώστε την πολιτική πράξη από όλη την συγκεντρωτική και ολοκληρωτική παράνοια.
(2) αναπτύξτε τη δράση, τη σκέψη και τις επιθυμίες μέσα από τον πολλαπλασιασμό, την αντιπαράθεση και τη διάζευξη, και όχι μέσω της υποδιαίρεσης και της πυραμιδικής ιεράρχησης.
(3) αποσύρετε την αφοσίωση από τις παλαιές κατηγορίες του Αρνητικού (νόμος, όριο, ευνουχισμός, έλλειψη, χάσμα) τις οποίες για τόσο καιρό η Δυτική σκέψη είχε καταστήσει ιερές, ως μορφές εξουσίας και τρόπους επαφής με την πραγματικότητα. Προτιμήστε ό,τι είναι θετικό και πολλαπλό, τη διαφορά έναντι της ομοιομορφίας, τις ροές έναντι των ενοτήτων, τις ευμετάβλητες διευθετήσεις έναντι των συστημάτων. Πιστέψτε το πως ό,τι είναι παραγωγικό δεν είναι στατικό αλλά νομαδικό.
(4) μην σκέφτεστε πως κάποιος πρέπει να είναι θλιμμένος προκειμένου να είναι μαχητής, ακόμη και εάν εκείνο το οποίο κάποιος αντιπαλεύει είναι απεχθές. Είναι η σύνδεση της επιθυμίας με την πραγματικότητα (και όχι η υποχώρησή της στις μορφές της αντιπροσώπευσης) που κατέχει επαναστατική δύναμη.
(5) μην χρησιμοποιείται τη σκέψη προκειμένου να θεμελιώσετε μια πολιτική πρακτική στην Αλήθεια, ούτε την πολιτική δράση προκειμένου να αμφισβητήσετε, ως απλή εικασία, μια γραμμή σκέψης. Χρησιμοποιήστε την πολιτική πρακτική ως έναν ενισχυτή της σκέψης, και την ανάλυση ως έναν πολλαπλασιαστή των μορφών και των περιοχών για την παρέμβαση της πολιτικής δράσης.
(6) μην απαιτείτε από την πολιτική να αποκαταστήσει τα “δικαιώματα” του ατόμου, όπως αυτά τα όρισε η φιλοσοφία. Το άτομο είναι το προϊόν της εξουσίας. Αυτό το οποίο χρειάζεται είναι η “απο-εξατομίκευση” μέσω του πολλαπλασιασμού και της μετατόπισης, μέσω ποικίλων συνδυασμών. Η ομάδα δεν πρέπει να είναι ο οργανικός δεσμός που ενοποιεί ιεραρχημένα άτομα, παρά μια σταθερή γεννήτρια “απο-εξατομίκευσης”.
(7) μην ερωτευτείτε την εξουσία. [Εισαγωγή του M. Foucault στον Αντι-Οιδίποδα των Deleuze & Guattari]
(*) “Preface to Anti-Oedipus”, First appeared in French 1976. Βρίσκεται στο: M. Foucault: Essential Works 1954-1984, vol.3 Power, J.D. Faubion [ed.], Penguin Books 2002, σελ. 106-110.
(B) M.Foucault – Η διείσδυση του φασισμού στις μάζες: «Αγάπη για τον Κύριο»…
—————————————————————
(C) (May – 60’s / 70’s) Situationist International Anthology
Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης (ICA), Λονδίνο, 1961
Είναι αδύνατο να ξεφορτωθούμε έναν ολόκληρο κόσμο χωρίς ν’ απαλλαγούμε από το γλωσσικό σύστημα που τον κρύβει και τον διασφαλίζει, χωρίς να ξεγυμνώσουμε την, αλήθεια του. […] Οι λέξεις απέχουν από τις ιδέες ένα μόνο βήμα κι αυτό το βήμα πάντα το κάνει η εξουσία και οι στοχαστές της. […]
Conversation with Raoul Vaneigem
I refuse to cultivate any relationship whatsoever with people of power. I agree with the Zapatistas from Chiapas who want nothing to do with either the state or its masters, the multinational mafias. I call for civil disobedience so that local communities can form, coordinate, and begin self-producing natural power, a more natural form of farming, and public services that are finally liberated from the scams of government by the Left or the Right. On the other hand, I welcome the appeal by Chamoiseau, Glissant, and their friends for the creation of an existence in which the poetry of a life rediscovered will put an end to the deadly stranglehold of the commodity.
-----------------------------------------------------------------------
Situationist International (IS) – photographs
Watch Out for Manipulators! Watch Out for Bureaucrats!
Απόσπασμα απ’ τον Μάη του 1968
RaoulVaneigem’s The Revolution of Everyday Life – classic Situationist text,
Raoul Vaneigem : …»η βίβλος των ηδονών» (PDF online),
Raoul Vaneigem : για μια κοινωνία του ζώντος:
… Εξωθώντας στα άκρα μια διαδικασία μη
παραγωγικής οικονομικής συσσώρευσης, ο
εμπορευματικός ολοκληρωτισμός διέδωσε σε
ολόκληρο τον πλανήτη ένα σύστημα διαφθοράς και
τρόμου, το οποίο η επιχειρηματική ατολμία κάποιων
σικελικών χωριών έκανε γνωστό με το όνομα
μαφία. … Χωρίς να νοιάζονται για το μακροπρόθεσμο
[οι κερδοσκόποι], αντλούν ένα άμεσο κέρδος από το
κοινωνικό χάος που προκαλεί η εξαθλίωση, η
ανεργία, η αβεβαιότητα της επιβίωσης και αυτή η
έμμονη ιδέα του χρήματος πάση θυσία, που φθείρει
την σκέψη και τα ήθη από την ανώτερη μέχρι την
κατώτερη βαθμίδα της αξιοθρήνητης κοινωνικής
κλίμακας. … Αντί να θέσουν εκτός μάχης αυτό το
σκυλολόϊ, βλέπουμε τους περισσότερους ανθρώπους
να συγκατανεύουν στα βδελυρά τους ψέματα, να
αποδέχονται τις μειώσεις των μισθών, να σκύβουν
το κεφάλι υπό την απειλή της ανεργίας, να
βυθίζονται στην απόγνωση, να ζητωκραυγάζουν
δημαγωγούς … να παριστάνουν τους ξαπλωμένους
σκύλους βγάζοντας μπόλικα γρυλλίσματα, αντί να
πεταχτούν επάνω και να αποτολμήσουν την
περιπέτεια της ζωής και της επιθυμίας. … Θα πρέπει
να το επαναλάβουμε: ο μοναδικός μας πλούτος είναι η
ζωή, μια ζωή που εξευγενίζεται αδιάκοπα από την
πρόοδο της ανθρώπινης ευαισθησίας και ευφυΐας….
Ο αγώνας μας δεν έχει πλέον ως σκοπό να
επιβιώσουμε μέσα σε μια κοινωνία αρπακτικών,
αλλά να ζήσουμε ανάμεσα στους ζωντανούς.
------------------------------------------------------------——–
– «Κυρίες και Κύριοι, η ταινία που σας προβάλλουμε απόψε, είναι μια ταινία βαθιά ερωτική
μια ταινία πρωτόγνωρης έως σήμερα τόλμης που θα μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου!»
– May ‘68 Gallery – Philip Gras / …Στην καρδιά του Μάη του ’68
– Raul Vaneigem: Γενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του Ανθρώπινου Όντος
/ Άρθρο 10. β. 3.
Κάθε ανθρώπινο ον έχει δικαίωμα να υποκαταστήσει τις κρατικές κυβερνήσεις
με μια ομοσπονδία μικρών τοπικών συλλογικοτήτων όπου η ποιότητα των
ατόμων εγγυάται την ανθρωπιά των κοινωνιών.
1. Η απανθρωπιά δεν συζητιέται, απορρίπτεται.
Καμιά πλειονότητα δεν έχει την εξουσία να επιβάλλει τα διατάγματα της βαρβαρότητας.
Η ανθρώπινη επιλογή ενός μόνου προσώπου έχει μεγαλύτερο βάρος από την απάνθρωπη απόφαση πολλών.
Η ποιότητα της ζωής καταργεί τη δικτατορία του αριθμού και του ποσοτικού.
Σχόλιο,
Πάει καιρός που η αποφασιστικότητα ενός μόνο ανθρώπου απέδειξε ότι είχε την δύναμη να εκθρονίσει τους τυράννους και να καταδικάσει την αυθαιρεσία τους, και μάλιστα να εκμηδενίσει τις καταπιέσεις τις οποίες υποστήριζε καλύτερα το έθιμο.
Αυτό που είναι επαληθευμένο για την άρνηση των δεσποτισμών αρχίζει σήμερα να είναι αληθινό για την κατασκευή των καταστάσεων, ευνοϊκών για την εκλέπτυνση και την άνθιση του έμβιου.
Οι συνασπισμοί των πολιτών, τους οποίους γέννησε ο εμπορευματικός ιμπεριαλισμός παντού στον κόσμο, έθεσαν τις βάσεις μιας άμεσης δημοκρατίας όπου ο πολίτης πρέπει τώρα να αφήσει χώρο στο συγκεκριμένο άτομο.
Είναι καιρός η πάλη ενάντια στην απανθρωπιά να παραχωρήσει την θέση της σε προστάγματα κοινωνίας, όπου ο εξανθρωπισμός του κόσμου γίνεται ένα με τον ατομικό εξανθρωπισμό.
Οι ομαδοποιήσεις βάσει κοινών ενδιαφερόντων, οι συνεταιρισμοί πάθους και αρμονίας τους οποίους φαντάστηκε ο Φουριέ είχαν το ελάττωμα να έχουν συλληφθεί κάτω από την επήρεια ενός καπιταλισμού σε πλήρη άνθιση και του οποίου η δημιουργική φλόγα φώτιζε ακόμη τις προσδοκίες του μέλλοντος.
Η παρακμή της οικονομίας της εκμετάλλευσης και η φανερή χρεοκοπία των διάφορων κυβερνήσεων – από τον δεσποτισμό ως την κοινοβουλευτική δημοκρατία – αποκλείουν στο εξής όλες της μορφές κοινωνικής οργάνωσης που εφαρμόστηκαν από την αγροτική επανάσταση έως τις μέρες μας. Τα συμφύρματα ατόμων που είναι απογυμνωμένα από τις χαρές της ζωής, καταδικασμένα να ζουν σε κατάσταση αγέλης, υποβαθμισμένα, υπό το πρόσχημα του πολιτισμού, στην άθλια μοίρα των ζώων, ανήκουν στο παρελθόν.
Είμαστε αποφασισμένοι να μην ακολουθήσουμε πλέον κανέναν από τους δρόμους που οδηγούν στα συγκεντρωτικά σύμπαντα των κυρίων και των δούλων. Ο νόμος του αριθμού μετατρέπει τον καθένα σε τυφλό αντικείμενο ενός ουρανόπεμπτου λογιστηρίου, που κυβερνάει την δυστυχία. Η ποσοτική κρετινοποίηση χρησιμοποίησε πάντα τη δημοκρατία για να τη συνθλίψει κάτω από τις χειρότερες δικτατορίες.
Ο πολλαπλασιασμός των μικρών κοινωνικών δομών, όπου η γνώση των όντων και των πραγμάτων ευνοεί την ποιότητα των σχέσεων, φαίνεται να ανταποκρίνεται καλύτερα στο πρόσταγμα για μια κοινωνία με ανθρώπινη κλήση.
Όπου υπάρχει μια θεμελιώδεις συμφωνία για την απόλυτη κυριαρχία της ζωής, όλες οι συζητήσεις είναι επιτρεπτές. Η αισθητή νόηση εξευτελίζει το αγελαίο πνεύμα. Το ανθρώπινο υπερτερεί του αριθμού και εξουσιοδοτεί να θεωρηθεί μηδενική και μη τελεσθείσα κάθε ανθρώπινη απόφαση, έστω κι αν λήφθηκε από την πλειοψηφία των φωνών.
ΑΡΝΟΥΜΑΣΤΕ ΤΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΓΙΑ ΟΠΟΙΑ ΜΑΖΙΚΗ ΠΡΟΣΧΩΡΗΣΗ ΚΙ ΑΝ ΚΑΜΑΡΩΝΟΥΝ. (Raul Vaneigem)
-------------------------------------------------
– L.Althusser, «Μάης ‘φοιτητικός’ ή εργατικός;», Μετάφρ. Άγγελος Ελεφάντης, Ο πολίτης 91 (1988), 34-41. (Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας).
– Βέικος, Θεόφιλος, «Η εξέγερση των σπουδαστών του ’68». Αντί 373 (1988), 38-40. (Πάντειον Πανεπιστήμιο, Αρχείο Ψηφιοποιημένων Περιοδικών).
– «η χρήση των εικόνων«.
Situationist International
http://www.youtube.com/watch?v=2SvdWk8zRrI
Guy Debord : …του Anselm Jappe
Guy Debord - Society of the Spectacle
http://www.youtube.com/watch?v=CV6k_SKkHKQ&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=nmylN5f2f74&playnext=1&list=PL4719994810A415A5&feature=results_main
( περιοδικό αληthεια και Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Ιανουάριος 2018 )
Ταινίες για τον Μάη:
- Le Jolie Mois de Mai,
- Un film comme les autres, του Jean-Luc Godard (1968).
- Mai 68, του Gudie Lavaetz
- Le soulevement de la jeunesse-Mai 68, του Maurice Lemaitre (1968)
- Grands soirs et Petits Matins, του William Klein (1978)
- Le droit a la parole, του Michel Andrieu (1978)
- Oser lutter, oser vaincre, του Jean-Pierre Thorn (1969)
- Mourir à trente ans, του Romain Goupil. (1982).
- Mai 68, La belle ouvrage, του Jean-Luc Magneron (2007).
==================================
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
…Ginsberg A., …Keruak J., …Kundera M., …Miller H., …Anais Nin,
…Galeano E., …Marquez G.G., …Borges J.L. …dos Passos J., …E. Sabato,
…Greene G., …Steinbeck J., …Hammett D., …Artaud A., …Umberto Eco, …Mann T.,
…Hesse H., …Arrabal F., …Calvino I., …A.Ribacov, …V.Serge, …A. Solzhenitsyn,
…Mayakovsky v., …Koestler A., …Shalamov v., …Bernard-Marie Koltés, …Julian Beck,
…J. Beckett, …Jonathan Coe, …F. Pessoa, …Anton Pavlovich Chekhov, …William Shakespeare,
– Κουλτούρες της νύχτας- Νυχτερινές περιηγήσεις στις ιστορίες παράβασης από το μεσαίωνα μέχρι σήμερα.
—————————————
—————————-
==================================
Έθνη και εθνικισμός – ..’διανοούμενοι και εξουσία’ – ..η εικόνα του ‘άλλου’ (σχολικά εγχειρίδια/ ‘εθνική & θρησκευτική αγωγή’).
1. Έθνη και εθνικισμός (Ernest Gellner).
2. Έθνη και εθνικισμός από το 1780 μέχρι σήμερα (E.J. Hobsbawm).
3. Έθνος, κράτος, εθνικισμός. Επιστημονικό συμπόσιο, 21 και 22 Ιανουαρίου 1994.
4. Φαντασιακές κοινότητες. Στοχασμοί για τις απαρχές και τη διάδοση του εθνικισμού (B. Anderson).
5. Ο εθνικισμός και η άνοδος της ακροδεξιάς (Άννα Φραγκουδάκη) – Τι είν’ η πατρίδα μας; Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση.
6. Μεταμορφώσεις του εθνικισμού. Επιτελέσεις της συλλογικής ταυτότητας στην Ελλάδα.
7. Εθνικισμός (E. Kedourie) και: Smith, A. Εθνική ταυτότητα. …
8. Δεμερτζής Ν., Ο λόγος του εθνικισμού. Αμφίσημο σημασιολογικό πεδίο και σύγχρονες τάσεις.
9. Δοξιάδης Κ., Εθνικισμός, ιδεολογία, μέσα μαζικής επικοινωνίας.
10. Λέκκας Π., Το παιχνίδι με τον χρόνο. Εθνικισμός και νεωτερικότητα.
11. Ozkirmli U., Θεωρίες του εθνικισμού. Μια κριτική προσέγγιση.
(a) The Nationalism Project , http://www.nationalismproject.org (επιστημονική μελέτη του εθνικισμού).
(b) Επιστημονικά περιοδικά: ..Nations and Nationalism, ..Studies in Ethnicity and Nationalism, ..Nationalism and Ethnic Politics, ..National Identities, ..Nationalities Papers.
——————————————————–
Emma Goldman : Τι είναι ο πατριωτισμός; (ομιλία στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια, 1908)
«…Ο εθνικισμος δεν ειναι η αφυπνιση μιας παλαιας, λανθανουσας, υπνωτουσας δυναμης, οπως παρουσιαζει τον εαυτο του. Ειναι στην πραγματικοτητα δημιουργημα μιας νεας μορφης κοινωνικης οργανωσης. Οι εθνικισμοι βασιζονται σε κρατικα προστατευομενες κυριαρχες κουλτουρες, που εσωτερικευονται βαθια μεσω της κρατικης εκπαιδευσης […] Οι πολεμιοι του εθνικισμου που αντιμαχονται το πολιτικο κινημα αλλα αποδεχονται σιωπηρα την υπαρξη των εθνων, ειναι κοντοφθαλμοι. Τα εθνη ως φυσικη, ελεω θεου ομαδοποιηση των ανθρωπων, ως εμφυτο πολιτικο πεπρωμενο που αναμενει την πραγματωση του για πολυ καιρο, ειναι μυθος. Ο εθνικισμος αλλοτε παιρνει προϋπαρχουσες κουλτουρες και τις μετατρεπει σε εθνη, αλλοτε τις επινοει, αλλοτε τις εξαλειφει […] Τα εθνη δεν ειναι εγγεγραμμενα στη φυση των πραγματων, δεν συνιστουν την πολιτικη εκφραση της φυσικης ταξης. Τα εθνικα κρατη δεν ειναι η εκδηλωση του υψιστου πεπρωμενου των πολιτισμικων συλλογικοτητων […] Προκειται για ισχυροτατη ταση για συγκροτηση νεων μοναδων που ανταποκρινονται στις αρχες του νεου καταμερισμου εργασιας, αν και χρησιμοποιουν ως πρωτη υλη τις πολιτισμικες, ιστορικες και αλλες κληρονομιες του πριν απο τα εθνη [προκαπιταλιστικου] κοσμου… [και τις χρησιμοποιουν] πολυ επιλεκτικα, πολυ συχνα δε τις τροποποιουν ριζικα […] [Τα εθνη] δεν συνιστουν την ανθρωπινη κατασταση καθαυτη, αλλα απλως τη βιομηχανικη [καπιταλιστικη] εκδοχη της… Ειναι ο εθνικισμος που δημιουργει τα εθνη, οχι το αντιστροφο…[…]», (Ernest Gellner: NATIONSANDNATIONALISM, 1983)
Erich Fromm: Σαδομαζοχιστικός χαρακτήρας και εξουσία.
Erich Fromm: Αυθεντια και οικογενεια, 1936.
———————————————————-
“Μανιφέστο του Μετα-φουτουρισμού”: 1. Θέλουμε να τραγουδήσουμε τον κίνδυνο του έρωτα, την καθημερινή δημιουργία μιας γλυκιάς ενέργειας που ποτέ δεν είναι διασκορπισμένη.
2. Τα ουσιώδη στοιχεία της ποίησης μας θα είναι η ειρωνεία, η τρυφερότητα και η εξέγερση.
3. Η ιδεολογία και η διαφήμιση έχουν εξυψώσει τη μόνιμη κινητοποίηση των παραγωγικών και νευρικών ενεργειών της ανθρωπότητας προς την κατεύθυνση των κερδών και του πολέμου. Θέλουμε να εξυψώσουμε την τρυφερότητα, τον ύπνο και την έκσταση, την λιτότητα των αναγκών και την ευχαρίστηση των αισθήσεων.
4. Δηλώνουμε ότι το μεγαλείο του κόσμου έχει εμπλουτιστεί με μία νέα ομορφιά: την ομορφιά της αυτονομίας. Κάθε μία στο ρυθμό της· κανείς δεν πρέπει να περιορίζεται σε πορεία με ομοιόμορφο βήμα. […]
8. Είμαστε στο έσχατο ακρωτήρι των αιώνων … πρέπει να κοιτάξουμε πίσω για να θυμηθούμε την άβυσσο της βίας και του τρόμου που η στρατιωτική επιθετικότητα και η εθνικιστική άγνοια είναι σε θέση να ξυπνήσει οποιαδήποτε στιγμή στο χρόνο. Έχουμε ζήσει στο στάσιμο χρόνο της θρησκείας για πολύ καιρό. […]
9. Θέλουμε να γελοιοποιήσουμε τους ηλίθιους που διέδωσαν το λόγο του πολέμου: τους φανατικούς του ανταγωνισμού, τους φανατικούς των γενειοφόρων θεών που υποκινούν σφαγές, τους φανατικούς που τρομοκρατούνται από την αφοπλιστική θηλυκότητα που ανθίζει σε όλους μας.
10. Απαιτούμε η τέχνη να μετατραπεί σε μια δύναμη μεταβολής της ζωής. Αναζητούμε να καταργήσουμε το διαχωρισμό μεταξύ ποίησης και μαζικής επικοινωνίας […]
11. Θα τραγουδήσουμε τα μεγάλα πλήθη που μπορούν να απελευθερωθούν επιτέλους από τη δουλεία της μισθωτής εργασίας και μέσω της αλληλεγγύης θα εξεγερθούν κατά της εκμετάλλευσης. Θα τραγουδήσουμε για τον άπειρο ιστό της γνώσης και της εφεύρεσης, της άυλης τεχνολογίας που μας ελευθερώνει από τη φυσική στέρηση. Θα τραγουδήσουμε το επαναστατικό κογκνιταριάτο το οποίο είναι σε επαφή με το σώμα του. Εμείς θα τραγουδήσουμε στο άπειρο του παρόντος και θα εγκαταλείψουμε την ψευδαίσθηση του μέλλοντος. (Franco “Bifo” Berardi)
——————————————————————–
“…Το πάθος για έρωτα κουβαλάει μέσα του το πρότυπο μίας τέλειας επικοινωνίας […] Η σπίθα του ερωτικού πάθους χάνεται κάτω από τις στάχτες της ψευτοεπικοινωνίας. Με το να οξύνεται κάτω από το βάρος του καταναλώσιμου, η παραποίηση κινδυνεύει να φτάσει στις μέρες μας μέχρι τις απλές χειρονομίες του έρωτα (σχόλιο δικό μου έχει φτάσει). Όσοι μιλάνε για επικοινωνία, όταν το μόνο που υπάρχει είναι σχέσεις αντικειμένων, διαδίδουν το ψέμα και την παρεξήγηση τα οποία και πραγματοποιούν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Συννενόηση, κατανόηση, συμφωνία…Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις όταν γύρω μου βλέπω μονάχα εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους, διευθύνοντες και εκτελεστές, ηθοποιούς και θεατές, όλους ανθρώπους που οι μηχανές της εξουσίας τους αλέθουν σαν στάρι…. Η μοναδική ευχαρίστηση που γνώρισε ο αστισμός ήταν να εξαφανίσει κάθε ευχαρίστηση. Δεν του έφτασε να φυλακίσει την ερωτική επιθυμία στη ρυπαρή ιδιοποίηση ενός γαμήλιου συμβολαίου, και να της δίνει άδεια εξόδου την καθορισμένη στιγμή για τις ανάγκες της μοιχείας….. δεν αρκέστηκε στη ζήλεια και στο ψέμα για να δηλητηριάσει το πάθος… πέτυχε να χωρίσει τους εραστές μέσα στο ίδιο το σφιχταγκάλιασμα τους. Η ερωτική απογοήτευση δεν προέρχεται από το ότι οι εραστές δεν μπορούν να αποκτήσουν ο ένας τον άλλον, …αλλά από την αίσθηση ότι ο ένας είναι αντικείμενο για τον άλλον… Ο δυτικός πολιτισμός είναι πολιτισμός εργασίας […] Με τη βαθμιαία εξαφάνιση της καταναγκαστικής εργασίας, ο έρωτας καλείται να ανακτήσει το χαμένο του έδαφος. Και αυτό κρύβει πολλούς κινδύνους για κάθε μορφή εξουσίας. Επειδή ο έρωτας είναι ενωτικός, είναι και ελευθερία του πολλαπλού. Δεν υπάρχει καλύτερη προπαγάνδα για την ελευθερία από την γαλήνια ελευθερία της απόλαυσης […]”
(Raul Vaneigem, Η επανάσταση της καθημερινής ζωής, 1967).
“…Καμιά πολιτική δεν έχει νόημα αν δεν αποκτήσει συνείδηση της μετάλλαξης του πολιτισμού που διανύουμε. […] Δεν θα υπάρξει πολιτική ανανέωση όσο η προτεραιότητα δεν δίνεται στην υπαρξιακή σύγκρουση, η οποία στην καθημερινή ζωή των ατόμων γίνεται αντιληπτή σαν την αντιπαράθεση από τη μια της ορμής της ζωής, της ανθρώπινης γενναιοδωρίαςτων επιθυμιών, της φιλοδοξίας για ευτυχία, και από την άλλη των επιταγών μιας οικονομίας που καταστρέφει τη γη, καθιστά απάνθρωπους τους ανθρώπους, οδηγεί στη μοιρολατρία και στις αυτοκτονικές συμπεριφορές και εκχυδαΐζει, μέσα στην αδιαφορία, την καθημερινότητα. Θέλησα στο βιβλίο μου De l’amour* να φωτίσω τη διαδικασία εκείνη που τόσο στους εραστές, όσο και στην κοινωνία μετατρέπει απροσδόκητα την αγάπη σε μίσος. Υπάρχει ένα στοιχειώδες κοινό νήμα μεταξύ του ερωτευμένου ζευγαριού, που ξαφνικά ρίχνεται στην αυτοπεριφρόνηση και στο μίσος για τον άλλο, και του τρόπου που ο γερμανικός λαός πέρασε, μέσα σε μια δεκαετία, από την ελευθερία του διαφωτισμού στη βαρβαρότητα του σκοτεινού ναζισμού. Για να τελειώσει με την υπακοή σαν ανακλαστικό στην εξουσία και τη χρησιμοθηρία που συντηρεί τις ιεραρχίες των στρατιωτικών και των δημαγωγών, η πολιτική έχει κάθε λόγο να στραφεί στην αλληλεγγύη της εμπειρίας του έρωτα και της φιλίας, η οποία βασίζεται στη συμφιλίωση του ανθρώπου με το σώμα του, με την πραγματικότητα της ζωής του και τις επιθυμίες που αυτή δημιουργεί […]”.
(συνέντευξη με τον R.Vaneigem, 2010)
———————————————————–
“ Völkische Kultur vs Zivilisation ” «… οι συντηρητικοί επαναστάτες ήταν εθνικιστές που
πίστευαν ότι οι αρετές του γερμανικού Volk [=λαού] ήταν ανώτερες από τις καταστρεπτικές επιρροές του δυτικού
καπιταλισμού και φιλελευθερισμού από τη μια, και του μαρξιστικού σοσιαλισμού από την άλλη. Aυτό προσέδωσε
στα κείμενά τους έναν κυρίαρχο αντιμοντερνιστικό τόνο. Yπεράσπιζαν τη Völkische Kultur [=λαϊκή κουλτούρα]
απέναντι στην κοσμοπολίτικη Zivilisation [=τεχνικός πολιτισμός]. H πρώτη είχε τις ρίζες της στο λαό. H δεύτερη
ήταν άψυχη, εξωτερική, τεχνητή.
Γι’ αυτούς «Tο Bερολίνο ήταν η άκαρδη μητρόπολη των αριστερών διανοουμένων, της πορνογραφίας και της
μαζικής κατανάλωσης.» […]
Tο κεντρικό αντιθετικό δίπολο του εθνικισμού τους ήταν αυτό της Kultur vs Zivilisation. Aπό τη μια μεριά έστεκε το
Volk ως κοινότητα αίματος, φυλής και πολιτιστικής παράδοσης. Aπό την άλλη βρισκόταν η απειλή του
Amerikanismus, ο φιλελευθερισμός, το εμπόριο, ο υλισμός, το κοινοβούλιο με τα πολιτικά κόμματα, και η
Δημοκρατία της Bαϊμάρης. O εθνικισμός λειτουργούσε ως μια εγκόσμια θρησκεία που υποσχόταν μια εναλλακτική
λύση απέναντι σε έναν κόσμο που υπέφερε από υπερβολική δόση καπιταλιστικού και κομμουνιστικού
εξορθολογισμού. […]
ο αντισημιτισμός δεν ήταν απών από τη συντηρητική επανάσταση. Mερικοί πίστευαν ότι η πορεία της πολιτιστικής
παρακμής και της ηθικής αποσύνθεσης στη Bαϊμάρη δεν ήταν διόλου συμπτωματική, αλλά αποτελούσε τμήμα μιας
ενορχηστρωμένης και καλοσχεδιασμένης συνωμοσίας του διεθνούς εβραϊσμού, που είχε ως στόχο να υποσκάψει
κάθε τι το υγιές στη Γερμανία, έτσι ώστε η χώρα να μην μπορέσει ποτέ να ανακάμψει και να μεγαλουργήσει. […]
υποστήριζαν ότι η Gemeinschaft [=κοινότητα] ήταν κάτι το αφ’ εαυτού καλό και ενωμένο, σε αντίθεση με τη
διχασμένη και κατακερματισμένη Gesellschaft [=κοινωνία]. H ιδέα της Gemeinschaft, και αργότερα αυτή της
Volksgemeinschaft [=λαϊκής κοινότητας], πήρε αυταρχικές προεκτάσεις. Διακήρυσσε την ύπαρξη μιας κοινωνικής
αρμονίας δίχως να μιλάει για τις υπαρκτές κοινωνικές συγκρούσεις, και εγκαθίδρυε μια ηθική και ηθικολογική βάση
για την ατομική θυσία και την υποταγή στις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις. […]
O εθνικιστικός ιδεαλισμός ήταν προορισμένος να θριαμβεύσει επί των εγωιστικών συμφερόντων των συνδικάτων
και της υλιστικής φιλοσοφίας των αριστερών κομμάτων. […]
Eνώ η άκρα Aριστερά επιδίωκε το τέλος της κυριαρχίας της οικονομίας πάνω στην κοινωνική ζωή μέσω μιας
κομμουνιστικής επανάστασης, οι της άκρας Δεξιάς επιδίωκαν έναν παρόμοιο στόχο μέσω της επέκτασης του
κράτους πάνω στην κοινωνία. […]
Oρισμένες προσωπικότητες της συντηρητικής επανάστασης, όπως οι «εθνικομπολσεβίκοι» γύρω από τον Eρνστ
Nήκις (Ernst Niekisch), ερμήνευσαν τη συμμαχία του Βαν ντεν Mπρουκ με τους «νεαρούς λαούς» σαν ένα κάλεσμα
για μια γερμανο-ρωσική συμμαχία θεμελιωμένη πάνω σε έναν κοινό αντιφιλελευθερισμό και σε μιαν απέχθεια προς
τις δυτικές δημοκρατίες. Aλλά ο Σπένγκλερ (και αργότερα ο Xάιντεγγερ) υποστήριζε μιαν άποψη που ήταν
περισσότερο αποδεκτή, ότι δηλαδή η Γερμανία ως «ενδιάμεσο» έθνος θα έπρεπε να ακολουθήσει έναν «τρίτο
δρόμο» ανάμεσα στην καπιταλιστική Δύση και την κομμουνιστική Aνατολή. O σοσιαλισμός, ισχυριζόταν ο
Σπένγκλερ, πρέπει να γίνει συμβατός με τις αντιφιλελεύθερες, αυταρχικές παραδόσεις του γερμανικού εθνικισμού.
[…]
Eπειδή είτε ποτέ τους δεν προσχώρησαν στο ναζιστικό κόμμα (Γιούνγκερ, Φράυερ, Zόμπαρτ, Σπένγκλερ), είτε
προσχώρησαν για ένα μικρό μόνο διάστημα (Xάιντεγγερ, Σμιτ), κάποιοι αναλυτές τόνισαν το χάσμα ανάμεσα στις
απόψεις τους και σ’ εκείνες του εθνικοσοσιαλισμού. Aλλά οι ομοιότητες είναι σημαντικότερες από τις διαφορές. Eίτε
αυτό τους άρεσε, είτε όχι, ο Xίτλερ επιχείρησε να πραγματοποιήσει την πολιτιστική επανάσταση που αυτοί
επαγγέλλονταν. Ίσως να ακούγεται παράξενο να χαρακτηρίζει κανείς τον Xίτλερ πολιτιστικό επαναστάτη, όμως
τόσο οι ρίζες του όσο και οι προθέσεις του οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση. Mαζί με τους αντιδραστικούς
μοντερνιστές, συμμεριζόταν μια ιδεολογία της βούλησης, που κατάγεται από τον Nίτσε και τον Σοπενχάουερ, μιαν
άποψη που θεωρεί την πολιτική αισθητικό έργο, μια κοινωνικο-δαρβινιστική αντίληψη για την πολιτική ως πάλη,
τον ανορθολογισμό και τον αντισημιτισμό, καθώς και την αίσθηση πως η Γερμανία βυθιζόταν σε μία απελπιστική
κατάσταση εκφυλισμού.
O Xίτλερ υποσχέθηκε να αναστρέψει αυτήν την πορεία χτυπώντας την κύρια πηγή της
αρρρώστιας, τους Eβραίους. H ιδιοφυΐα του έγκειται εν μέρει στο ότι έπεισε αυτούς που τον ακολουθούσαν ότι θα
διεξήγαγε μια πολιτιστική επανάσταση και ότι θα σταματούσε την πορεία απομάγευσης του κόσμου προς την οποία
ωθούσαν ο φιλελευθερισμός και ο μαρξισμός, δίχως όμως να οδηγήσει τη Γερμανία πίσω στην προβιομηχανική
αδυναμία. Όπως οι αντιδραστικοί μοντερνιστές, έτσι κι αυτός περιφρονούσε το λαϊκό βουκολισμό, πρεσβεύοντας
αυτό που ο Γκαίμπελς αποκαλούσε «ατσαλένιο ρομαντισμό». Aντίθετα όμως μ’ αυτούς, ο Xίτλερ είχε δεσμευτεί να
ακολουθήσει τις συνέπειες των ιδεών τους μέχρι τη λογική τους απόληξη τον πόλεμο και τη μαζική εξόντωση. […]
η βιασύνη για συγκρίσεις συσκότισε τη γερμανική μοναδικότητα. Πουθενά αλλού στην Eυρώπη η τεχνολογική
νεωτερικότητα και η ρομαντική διαμαρτυρία δεν συγκρούστηκαν με τόση σφοδρότητα όσο στη Γερμανία. Πουθενά
αλλού δεν υπήρξε τόσο ταχεία εκβιομηχάνιση με την απουσία επιτυχημένης αστικής επανάστασης. Kαι πουθενά
αλλού η διαμαρτυρία ενάντια στο Διαφωτισμό δεν αποτέλεσε συστατικό στοιχείο στη διαμόρφωση της εθνικής
ταυτότητας, όπως έγινε στη Γερμανία από τις αρχές του δεκάτου ενάτου αιώνα και ως τη Bαϊμάρη. […]
(Jeffrey Herf [1984], Αντιδραστικός Μοντερνισμός, Τεχνολογία, κουλτούρα και πολιτική στη Βαϊμάρη και το Τρίτο Ράιχ,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1996)
———————————————————————–
«…Σε διάστημα λίγων μηνών μετά την άνοδο του Xίτλερ στην εξουσία (1933) οι Nαζί κατόρθωσαν να
ελέγξουν και να αναδιοργανώσουν τη δημόσια ζωή σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της Γερμανίας. Για το σκοπό
αυτό χρησιμοποίησαν εκτός των άλλων τα νέα μέσα της εποχής: το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο. […]
Eιδικά το ραδιόφωνο μετατράπηκε σε κεντρικό εργαλείο προπαγάνδας των εθνικοσοσιαλιστών. Λόγω της σχετικά
προσιτής τιμής του «Δέκτη του λαού», γύρω στο 70% των νοικοκυριών διέθετε ραδιοφωνική συσκευή το 1939
(25% το 1933). Στις αναρίθμητες εκδηλώσεις και διαδηλώσεις, μέσα από τον Τύπο και το ραδιόφωνο
οι Γερμανοί βομβαρδίζονται καθημερινά από ναζιστικά συνθήματα που είχαν σκοπό να δημιουργήσουν έναν λαό
πειθήνιο και αφοσιωμένο στο έθνος και τον ηγέτη του. Oι εντυπωσιακές πορείες των Eς A και των Eς Eς, οι άριστα
σκηνοθετημένες εθνικοσοσιαλιστικές διαδηλώσεις και γιορτές ενθουσίαζαν στην αρχή πολλούς ανθρώπους, καθώς
σφυρηλατούσαν την κοινωνικότητα και την αλληλεγγύη. H στρατιωτική μουσική και μια θάλασσα από σημαίες με
τον αγκυλωτό σταυρό ανέδιδαν μια μεγαλοπρέπεια που θύμιζε θρησκευτικές γιορτές.
Oι νέες ευκαιρίες δράσης που πρόσφεραν οι Nαζί ειδικά στους απλούς ανθρώπους στις διάφορες οργανώσεις του
κόμματος, τους δημιουργούσε την αίσθηση ότι τους έπαιρναν στα σοβαρά και είχαν μια αξία στην κοινωνία. Mε την
ανάληψη ενός αξιώματος στις οργανώσεις του Nαζιστικού Kόμματος μπορούσε κάποιος να βελτιώσει την κοινωνική
του θέση. […]
H κομματική στολή είχε βαρύνουσα σημασία και άνοιγε πολλούς δρόμους για μια γρήγορη και πρωτόγνωρη
κοινωνική άνοδο. H υποχρεωτική εισαγωγή του χιτλερικού χαιρετισμού στις υπηρεσίες, τις επιχειρήσεις και τα
σχολεία αποτέλεσε καίριο πλήγμα κατά της ιδιωτικής ελευθερίας των πολιτών. H ιδιωτική ζωή και η δημόσια
παρουσία του κάθε πολίτη βρίσκονταν υπό διαρκή και στενή παρακολούθηση από τους εκπροσώπους του
καθεστώτος. H παραμικρή παρέκκλιση από τις αρχές συμπεριφοράς που επέβαλαν οι Nαζί είχε σοβαρότατες
συνέπειες, φυσικές, κοινωνικές και επαγγελματικές. H τρομοκρατία, οι ξυλοδαρμοί, οι ανακρίσεις και τα
βασανιστήρια στα κρατητήρια της Mυστικής Aστυνομίας (Γκεστάπο) ανήκαν στην ημερήσια διάταξη για τους
αμφισβητίες, τους πολιτικούς αντιπάλους, ακόμη και για όσους δεν εκδηλώνονταν ανοικτά υπέρ του καθεστώτος.
…….Mεταξύ 1933 και 1941 ο αριθμός των ακροατών ραδιοφώνου αυξήθηκε από 4 σε 16 εκατομμύρια. Aυτή η
εξέλιξη κατέστη δυνατή με την τυποποίηση της παραγωγής μιας φθηνής συσκευής, του «δέκτη του λαού»
(Volksempfanger). […] (Gustav Auernheimer, Σοσιαλδημοκρατία, Εθνικοσοσιαλισμός, Κριτική Θεωρία, Δοκίμια για τη
σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας, Πλέθρον).
———————————————————–
– Διανοούμενοι και νεωτερικότητα,
– Υπέρ διανοουμένων συνηγορία (Sartre),
– Διανοούμενοι και εξουσία (E.Said – Διαλέξεις Reith 1993, BBC),
– ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΣ, Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΗΘΙΚΗ ΤΟΥ (M.Foucault) / 1972 conversation between G.Deleuze and M.Foucault (‘Intellectuals & Power’, στο: Language, Counter -Memory, Practice: selected essays and interviews by Michel Foucault, edited by Donald F. Bouchard).
———————————-
– Γιορτές στο νηπιαγωγείο: η εθνική και θρησκευτική τους διάσταση: μια εθνογραφική μελέτη.
– Μια κοινωνιο-ψυχολογική διάσταση του εθνικισμού: ο εθνικιστικός λόγος υπό το καθεστώς της ψυχολογιοποίησης.
– Η εικόνα του άλλου στα σύγχρονα τουρκικά αναλυτικά προγράμματα και σχολικά εγχειρίδια ιστορίας και πολιτικής αγωγής της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
– Η ισλαμική θρησκευτική αγωγή στη σύγχρονη Τουρκία – 1923 έως σήμερα.
– Κοινωνικές αναπαραστάσεις των Ελλήνων και των ξένων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι και σήμερα: εξουσία και αντιστάσεις μέσα από το πρίσμα της βίας.
…Η εικόνα του «άλλου»/ γείτονα στα σχολικά βιβλία των βαλκανικών χωρών– Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου: Θεσσαλονίκη, 16-18 Οκτωβρίου 1998.
==================================
T.D.Lysenko. Science.in.CCCP – Stalinism
Από την σύγχρονη Ιστορία των Επιστημών (
ΕΣΣΔ):
–
… Boris Hessen: The Social and Economic Roots of Newton’s Principia. … κ.ά.
==================================
…Βιβλία – διδακτορ.διατριβές
Η συμβολή της ιστορίας και φιλοσοφίας των φυσικών επιστημών στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών /
Κοντ: Η φιλοσοφία και οι επιστήμες / Macherey, Pierre
Ο εθνικοσοσιαλισμός και η αρχαιότητα / Chapoutot, Johann
Δια λόγους τιμής / Αβδελά, Έφη
Ο δεύτερος βίος των Τριών Ιεραρχών / Γαζή, Έφη
Από τον Nietzsche στον Kerouac / Λαμπρέλλης, Δημήτρης Ν.
Οι «ανδρικές ταυτότητες» στο σχολείο / Πολίτης, Φώτης
Χρόνια δίχως έλεος / Serge, Victor, 1890-1947
Ορθοδοξία, έθνος και ιδεολογία / Συλλογικό έργο
Βία και θρησκεία: Αιτία ή αποτέλεσμα; / Girard, René, 1923-2015
Γάμος στο Άουσβιτς / Hackl, Erich
Ο εθνικισμός και η άνοδος της ακροδεξιάς / Φραγκουδάκη, Άννα
Νόημα και μη νόημα της εξέγερσης / Kristeva, Julia, 1941-
Η φιλοσοφία του Νίτσε υπό το φως της εμπειρίας μας / Mann, Thomas, 1875-1955
Η επίδραση του Νίτσε στην Ελλάδα / Λαμπρέλλης, Δημήτρης Ν.
Η λογική του Κεφαλαίου / Φαράκλας, Γιώργος
Αρχιτεκτονική και ψυχανάλυση / Σιδέρης, Νίκος, 1952-
Τα νέα πρόσωπα του φασισμού / Traverso, Enzo
Μεταποικιακή θεωρία / Young, Robert J. C.
Εθνικιστική αντίδραση και τάγματα ασφαλείας / Πριόβολος, Γιάννης
Απ-αλλοτρίωση / Butler, Judith
Η αρχή της ασφάλειας / Gros, Frédéric
Το νεοελληνικό σχολείο και ο πολιτικός ρόλος των παιδαγωγικών συστημάτων / Κοντονή, Άννα
«Νέοι εν κινδύνω» / Αβδελά, Έφη
Ο Μαρτίνος Λούθηρος και η επανάσταση της μεταρρύθμισης / Λίποβατς, Θάνος
———————————————————————————————————
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ / BESNIER JEAN-MICHELE
ΑΛΗΤΗΕΙΑ, ΤΕΥΧΟΣ 9, ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2017 / –
ΕΥΑΛΩΤΗ ΖΩΗ / BUTLER JUDITH
Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΣΜΟΥ / HERZFELD MICHAEL
ΟΙ ΥΠΝΟΒΑΤΕΣ / KOESTLER ARTHUR
ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΣΤΑΥΡΟ / KOESTLER ARTHUR
ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ / KOESTLER ARTHUR
ΔΙΑΛΟΓΟΙ / BORGES JORGE-LUIS , SABATO ERNESTO
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ / SABATO ERNESTO
ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΓΡΑΝΑΖΙΑ / SABATO ERNESTO
ΔΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΤΙΜΗΣ / ΑΒΔΕΛΑ ΕΦΗ
ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ / NORBERG-SCHULZ CHRISTIAN
ΟΥΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ (ΔΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ) / ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΣ ΣΑΒΒΑΣ
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ CAMBRIDGE ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ / ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ
ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑΣ / HARTOG FRANCOIS
ΜΟΝΤΑΓΙΟΥ / ROY-LADURIE EMMANUEL. LE
———————————————————
Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών
Η αξιοποίηση της ιστορίας και της φιλοσοφίας της επιστήμης στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών: διαμορφώνοντας δράσεις με κέντρο ιστορικά επιστημονικά όργανα
Επί του προβλήματος του ρεαλισμού και της έννοιας της αλήθειας στην κβαντική μηχανική
Ανθρώπινη φύση και ιστορία στη φιλοσοφία του διαφωτισμού
Συμβολή της φιλοσοφίας στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών: η φιλοσοφία του H. Bergson και η έννοια του χρόνου: εφαρμογές στη διδασκαλία της φυσικής
Οι έννοιες της αλληλοβοήθειας του κράτους και της ελευθερίας στη φιλοσοφία του Πιοτρ Κροπότκιν
Κινηματογράφος και προπαγάνδα: ιστορικές και πολεμικές ταινίες στην Ελλάδα κατά την περίοδο της δικτατορίας (1967-1974)
Αρχαιολογώντας την terra disiderata: η μεγάλη ιδέα των αρχαίων υλικών καταλοίπων
Μελέτη της εθνικής ταυτότητας και ετερότητας μέσω της παραγωγής λόγου μαθητών και μαθητριών με πολιτισμική ετερότητα: πολυπολιτισμικότητα και πολλαπλές ταυτότητες
Εξουσία, τεχνολογία και πολιτισμός: οντολογικές και κοινωνικο-πολιτικές προσεγγίσεις
ΤΟ ΜΑΤΙΑΣΜΑ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΒΛΕΜΜΑΤΟΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
«ΤΡΕΛΛΑ» ΚΑΙ «ΑΡΡΩΣΤΕΙΑ»: ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ: ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Άμα πάθεις κάτι, έρχονται οι δικοί σου στο σπίτι και σε φροντίζουν. Έτσι και στο νοσοκομείο θα είναι μαζί σου: κλινική εθνογραφία μαζί με τους Λαρισαίους Τσιγγάνους
—————————————————
– Umberto ECO -Τα τυπικά χαρακτηριστικά του πρωτο-φασισμού.
– Οι Ρομά στο σύγχρονο ελληνικό κράτος
– Ρομά -Πρόσωπα πίσω από τα στερεότυπα
– Αρχείο ΕΡΤ – ( 1989 ) : ‘ R O M ‘ (βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ & μοντάζ).
– Amnesty International (2015) – The Roma in Europe. […]
==================================
Ψυχανάλυση
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:10685
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:1871
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:10182
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:3210
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:10187
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:3878
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:3879
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:10270
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:10059
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:9744
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:16767
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:9249
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:12341
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=4&scope=0&lang=el&pid=iid:4774
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:10295
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:11986
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:1197
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:3717
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:7745
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:10201
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:18022
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:3874
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:3871
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:3873
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:8297
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CF%88%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:2076
==================================
Βιολογία & Κοινωνία
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:11838
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:12030
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:9111
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:5451
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=1&scope=0&lang=el&pid=iid:3180
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:1772
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:3454
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:11919
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:2967
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:995
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=2&scope=0&lang=el&pid=iid:3453
http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&type=0&q=%CE%92%CE%99%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91&page=3&scope=0&lang=el&pid=iid:2951
=======================
«Η φιλοσοφία νομιμοποιεί τις ανεξέλεγκτες εξουσίες πολύ εντονότερα απ’ ό,τι η δογματική στήριξη των θρησκειών» (M. Foucault. Dits et écrits II. 1976-1988. Paris: Gallimard).
thesis. Η ιδεολογία της γυναικείας σεξουαλικότητας.pdf
thesis. Νεανικές υποκουλτούρες και συγκρότηση κοινωνικής ταυτότητας: η περίπτωση των πανκ στην Αθήνα, 1979-2013.pdf
thesis. Η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης στην Ελλάδα: θεωρητικές τάσεις και θεμελίωση.pdf
– Πολιτισμικό κεφάλαιο και εκπαιδευτικές προσδοκίες γηγενών μαθητών δημοτικού σχολείου και μαθητών προερχόμενων από οικογένειες μεταναστών.pdf
– Εισαγωγή στην Οικονομική Ανάλυση.pdf
Ιδεολογία και υποκείμενο: συγκλίσεις και αποκλίσεις στο θεωρητικό έργο των Althusser και Bourdieu.
thesis. L.Athusser: Το αναπόδραστο μίας αδύνατης θεωρίας.pdf
https://enthemata.wordpress.com/2013/09/01/otto-w/
https://enthemata.wordpress.com/2014/04/19/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B1-%CF%88%CF%89%CE%BC%CE%AF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AC%CF%86/#more-14831
http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=551&Itemid=29
«Ο Αλτουσέρ και ο “θεωρητικός αντιανθρωπισμός” του Μαρξ»,
«“Ο Φουκώ και η προβληματική της προέλευσης”: Ο Αλτουσέρ διαβάζει την Ιστορία της τρέλας»,
HATE Map …Southern Poverty Law Center (SPLC)
– digital public library (US) – The Scopes Trial (1925) – US History – … Famous Trials
African American intellectual history
Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών. Μια κοινωνική ιστορία της Αμερικής από την εποχή του Κολόμβου ως τις αρχές του 21ου αιώνα (Howard Zinn)
ημέρες και νύχτες αγάπης και πολέμου:
https://www.politeianet.gr/books/9789604861408-galeano-eduardo-papuros-meres-kai-nuchtes-agapis-kai-polemou-282922
Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής:
http://www.biblionet.gr/book/132235/Galeano,_Eduardo,_1940-2015/%CE%9F%CE%B9_%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CF%87%CF%84%CE%AD%CF%82_%CF%86%CE%BB%CE%AD%CE%B2%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9B%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82
Οι Ινδιάνοι των πεδιάδων της Βόρειας Αμερικής. Εθνογραφία και ιστορία:
http://www.biblionet.gr/book/102257/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%BF/%CE%9F%CE%B9_%CE%99%CE%BD%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B9_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%80%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CF%89%CE%BD_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82
Κόκκινη Αμερική. Έλληνες μετανάστες και το όραμα ενός Νέου Κόσμου 1900-1950:
http://www.biblionet.gr/book/216039/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%80%CF%8C%CE%B6%CE%B7%CE%BB%CE%BF%CF%82,_%CE%9A%CF%89%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82/%CE%9A%CF%8C%CE%BA%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE
Από τους αγώνες των Τσέροκι μέχρι τον ξεσηκωμό των Σιου. Οι ινδιάνικες φυλές της Βορείου και της Νοτίου Αμερικής:
http://www.biblionet.gr/book/214958/De_Wolf_Brownell,_Charles/%CE%91%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82_%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A4%CF%83%CE%AD%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%B9_%CE%BC%CE%AD%CF%87%CF%81%CE%B9_%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%BE%CE%B5%CF%83%CE%B7%CE%BA%CF%89%CE%BC%CF%8C_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A3%CE%B9%CE%BF%CF%85
Εξουσία και ελευθερία Η συγκρότηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής: 1776-1789:
http://www.biblionet.gr/book/184798/%CE%9A%CE%BF%CE%BA%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82,_%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82/%CE%95%CE%BE%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B1
Η δημοκρατία στην Αμερική:
http://www.biblionet.gr/book/47532/Tocqueville,_Alexis_de/%CE%97_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE
Αμερική:
http://www.biblionet.gr/book/85525/Baudrillard,_Jean,_1929-2007/%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE
Η Ευρώπη, η Αμερική, ο πόλεμος:
http://www.biblionet.gr/book/86736/Balibar,_%C3%89tienne,_1942-/%CE%97_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7,_%CE%B7_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE,_%CE%BF_%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82
Η κατάκτηση της Αμερικής Το πρόβλημα του άλλου:
http://www.biblionet.gr/book/88669/Todorov,_Tzvetan,_1939-2017/%CE%97_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82
Εξεγερμένοι κόσμοι:
http://www.biblionet.gr/book/82271/%CE%95%CE%BE%CE%B5%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B9_%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B9
Racism (1) bibliografies (2) books-articles (3) satanism & Far.Right
(4) Students for a Democratic Society (SDS)
– Ο Πλανήτης των Φτωχών από Mike Davis (συνέντευξη) – ΒΙΒΛΙΟ PDF.
– Πέρα από το Blade Runner Αστικός έλεγχος, η οικολογία του φόβου.
– Οι χρήσεις της αταξίας Προσωπική ταυτότητα και ζωή της πόλης.
– Εξεγερμένες πόλεις Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης (David Harvey).
– Ουτοπία και πολεοδομία
– Τόποι ανθρώπων Σχόλια για τον χώρο και την πολιτική
– Μετέωροι χώροι της ετερότητας
– ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΠΩΣ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ ΤΟΝ ΧΩΡΟ
– Ιδεολογία και πολεοδομία Ciam, Le Corbusier, Δεσποτόπουλος, Προβελέγγιος.
– Η ιδεολογική δομή των πόλεων
– Πόλη και κοινωνία Ιδεολογία, κοινωνιολογική θεωρία και σχεδιασμός.
———————————————————–
– Σύγχρονοι μηχανισμοί βίας και καταπίεσης Επιστημονικό συμπόσιο, 15-18 Μαρτίου 2005.
«Κυρίες και Κύριοι, Η βία είναι ένα συνολικό φαινόμενο με βαθιές κοινωνικές ρίζες, υποκείμενο σε πολιτικές και ιδεολογικές χρήσεις· είναι και ένα φαινόμενο με βάθος χρόνου, με ιστορικότητα. Αλλάζει δηλαδή μορφή και περιεχόμενο στο χρόνο – γεννά ο ιστορικός χρόνος νέα βία. […]» (Βασ.Κρεμμυδάς).
– ΝΑΖΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ (RICHARD LIONEL) …βιβλίο.…PDF…..…
– Όψεις του σύγχρονου ανορθολογισμού Επιστημονικό συμπόσιο: 19 και 20 Μαρτίου 2004.
– Το σχολείο ως χώρος παραγωγής και συντήρησης στερεότυπων Επιστημονική ημερίδα, 2 Μαΐου 2000.
– Ο διάλογος ψυχανάλυσης και κοινωνικού δεσμού Επιστημονικό συμπόσιο, 11 και 12 Απριλίου 2008.
– Ο «σκοτεινός» μεσαίωνας Επιστημονικό Συμπόσιο 16 & 17 Μαρτίου 2007.
– thesis. Ξένη προπαγάνδα, κουλτούρα, πολιτική στο καθεστώς της 4ης Αυγούστου: το περιοδικό «Olimpo».
———————————–
Insurgent Marcos: The Political-Philosophical Formation of the Zapatista Subcommander
French Theory How Foucault, Derrida, Deleuze, & Co. Transformed the Intellectual Life of the United States (2008)
«Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία» (John Holloway)
http://www.biblionet.gr/book/106043/Holloway,_John,_1947-/%CE%91%CF%82_%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%BE%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5_%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF_%CF%87%CF%89%CF%81%CE%AF%CF%82_%CE%BD%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5_%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1
ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙ-ΕΞΟΥΣΙΑ του John Holloway
http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=903&Itemid=29
κριτική: http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=902&Itemid=29
——————————–
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΧΡΕΩΜΕΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ -ΔΟΚΙΜΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Πού πηγαίνει η δημοκρατία;
Wendy Brown
—————————————–
Βιβλία για τον Hegel
http://www.biblionet.gr/book/6805/Ritter,_Joachim/%CE%9F_%CE%88%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B7_%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7
http://www.biblionet.gr/book/33261/Popper,_Karl/%CE%97_%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CF%87%CF%84%CE%AE_%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%BF%CE%B9_%CE%B5%CF%87%CE%B8%CF%81%CE%BF%CE%AF_%CF%84%CE%B7%CF%82:_Hegel,_Marx_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%84%CE%B1_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%B8%CE%B1
http://www.biblionet.gr/book/27621/Adorno,_Theodor_W.,_1903-1969/%CE%A4%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%82_%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%84%CE%B5%CF%82_%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
http://www.biblionet.gr/book/3584/Lefebvre,_Jean_-_Pierre/%CE%9F_%CE%88%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B7_%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1
http://www.biblionet.gr/book/229965/Henrich,_Dieter,_1927-/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CF%8D_%CE%9A%CE%B1%CE%BD%CF%84_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
http://www.biblionet.gr/book/50312/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%8A%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85,_%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82,_1925-1981/%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
http://www.biblionet.gr/book/29222/Marcuse,_Herbert,_1898-1979/%CE%9B%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7
http://www.biblionet.gr/book/45180/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B7%CF%82,_%CE%9A%CF%89%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82,_1947-2014/%CE%9F_%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B7_%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7
http://www.biblionet.gr/book/52403/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%8A%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85,_%CE%9A%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%82,_1925-1981/%CE%9A%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1
http://www.biblionet.gr/book/77526/%CE%A8%CF%85%CF%87%CE%BF%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82,_%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%AC%CF%82,_1944-2004/%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
http://www.biblionet.gr/book/109771/Singer,_Peter/%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
http://www.biblionet.gr/book/123689/Hyppolite,_Jean,_1907-1968/%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9C%CE%AC%CF%81%CE%BE
http://www.biblionet.gr/book/148103/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%BF/%CE%97_%CF%86%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CF%80%CE%BD%CE%B5%CF%8D%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%93%CE%BA._%CE%92._%CE%A6._%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
http://www.biblionet.gr/book/179023/%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CE%B4%CF%8D%CE%BB%CE%B7%CF%82,_%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82,_1943-1998/%CE%97_%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%BD%CE%B5%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7_%CF%83%CE%BA%CE%AD%CF%88%CE%B7
http://www.biblionet.gr/book/206220/Luk%C3%A1cs,_Georg,_1885-1971/%CE%A8%CE%B5%CF%85%CE%B4%CE%AE%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB
Αυτόνομη Πρωτοβουλία